Hoe bereiden we studenten werkelijk voor op hun toekomst als mens en professional? Wat vraagt dat van docenten, in een tijd waarin prestatiedruk, ongelijkheid en maatschappelijke verandering het onderwijs binnendringen?
De expertisekring Werk maken van onderwijspedagogiek is ontstaan vanuit de overtuiging dat deze vragen het hart vormen van goed onderwijs. Onderwijs is geen neutrale overdracht van kennis, maar een plek waar studenten zichzelf als professional leren begrijpen, oefenen in verantwoordelijkheid en hun plek in de wereld verkennen. In zo’n oefenplaats spelen docenten een centrale rol – niet alleen als vakinhoudelijke experts, maar ook als pedagogische professionals.
Verbinding met het onderwijs van Hogeschool Rotterdam
De expertisekring heeft als opdracht hbo-docenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun pedagogisch bewustzijn. Die opdracht is niet vrijblijvend. Hogeschool Rotterdam staat midden in de samenleving, met studenten die leven en leren in een wereld vol uitdagingen. Van armoede tot technologische versnelling, van diversiteit tot prestatiedruk – dit zijn geen randzaken, maar contexten die mede bepalen wie studenten worden.
In die werkelijkheid verdient de pedagogische opdracht herwaardering. Niet als nostalgie, maar als handelingsgerichte oriëntatie op wat ertoe doet. De expertisekring ontwikkelt daarvoor een praktijknabij curriculum waarin docenten in dialoog leren werken aan drie kerncomponenten van hun pedagogisch vakmanschap: bewust zijn van wat er speelt in hun praktijk, legitimeren van hun keuzes vanuit waarden en idealen, en handelen op manieren die ruimte geven aan studentvorming.
Docenten versterken
Onze missie is om docenten te versterken in hun rol als pedagogisch maker en onderzoeker van hun eigen praktijk. We zien de hogeschool als een aan regels gebonden, maar open oefenplaats, waar studenten niet alleen leren voor de wereld, maar ook in en aan de wereld. Dat vraagt om professionals die zich laten voeden door theorie, ervaring en gesprek – en die bereid zijn het goede onderwijs telkens opnieuw uit te vinden.
Bevragen van de eigen praktijk
Wij geloven dat pedagogisch bewustzijn, legitimering en handelen niet optioneel zijn, maar essentieel voor betekenisvol onderwijs. Studenten floreren waar docenten in dialoog gaan met wat er op het spel staat, met zichzelf, met collega’s – en met de wereld. Daarom ondersteunt de expertisekring docenten bij het bevragen van hun eigen praktijk. Niet door pasklare antwoorden aan te reiken, maar door ruimte te maken voor kritische reflectie, gezamenlijke oefening en praktische verdieping. Pedagogiek is geen toevoeging, maar de grondtoon van professionele vorming.
Uitvoeringsprincipes
van expertisekring OnderwijspedagogiekDe pedagogische opdracht gaat over de vraag ‘hoe docenten, onze studenten kunnen (1) inleiden in ‘de wereld’ van het beroep en het beroepenveld, (2) ondersteunen om zich in die wereld thuis te voelen, en (3) aanmoedigen om zelf iemand te zijn in die wereld. Het gaat om het vinden van balans tussen inhoudelijke bevlogenheid, het koesteren van docent-student relatie, en het geven van vrijheid aan studenten zodat zij kunnen zelf op verkenning uit te gaan.
Onderwijzen is bescheiden werk. Hbo-docenten zijn voor het slagen in het uitvoeren van hun pedagogische opdracht volledig afhankelijk van de inbreng van onze studenten. Deze werken op basis van wat docenten aanbieden, altijd mee aan hun eigen toerusting en zelfvorming. Vorming vatten we op als het betrokken raken op de (beroeps)wereld, deze te leren waarderen en het op persoonlijke wijze betekenis geven aan de uivoering van dit beroep.
Hbo-docenten zijn pedagogische professionals. Zij kunnen pedagogische vragen stellen over hun onderwijspraktijk en zoeken individueel en gezamenlijk naar (voorlopige) antwoorden. Deze vragen hebben betrekking op (1) de belangen van onze studenten in een bepaalde onderwijssituatie, (2) hoe we als team deze belangen wegen in het licht van geëxpliciteerde en gedragen pedagogische idealen, en (3), welk handelen het beste past bij de idealen die we voorstaan.
De hogeschool is niet de klusjesman van de samenleving en hoeft ook niet naar de pijpen van onze studenten te dansen. De hogeschool heeft een eigen opdracht. Zij draagt zorg voor de (beroepen)wereld en staat voor en geeft invulling aan de pedagogische uitgangspunten vrijheid, gelijkheid en vorming. Deze uitgangspunten dragen ertoe bij dat onze studenten zicht krijgen op hun eigen toekomst, waardering opbrengen voor anderen en kritisch denkend in de wereld kunnen staan.