Onderzoek laat echter zien dat beschikbare wetenschappelijk kennis over het effectief bevorderen van zelfregulerend leren maar moeizaam doorwerkt naar de klassenpraktijk. Dit leidt ertoe dat praktische en onderbouwde instrumenten voor leraren ontbreken. Vanuit dit knelpunt slaan, binnen het consortium MOZAIC, onderwijsprofessionals en onderzoekers de handen ineen om vanuit een gedeelde ambitie hier verandering in te brengen. MOZAIC staat voor MOtivatie (als belangrijkste aanjager van zelfregulerend leren), Zelfregulatie (als centrale focus), ACtiverende didactiek (gericht op het activeren van zelfregulerend leren bij leerlingen) en InteraCtie (tussen leraren-leerlingen; praktijk-wetenschap). Onze focus ligt op versterking van het handelen van leraren door het ontwikkelen en onderzoeken van concreet toepasbare oplossingen voor praktijkvraagstukken die gaan over het bevorderen van het zelfregulerend leren van leerlingen door leraren.
Over het project
Uit onderzoek weten we dat zelfregulerend leren kan worden aangeleerd. Echter, in de onderwijspraktijk zijn nauwelijks evidence-informed instrumenten beschikbaar waarmee leraren doelmatig kunnen werken aan het ontwikkelen van zelfregulerend leren bij leerlingen. Zij blijven daardoor vaak steken in goedbedoelde, maar weinig effectieve begeleidingsaanpakken. Leerlingen krijgen hierdoor niet de instructie die ze nodig hebben om strategieën voor zelfregulerend leren aan te leren en te oefenen.
Vanuit dit knelpunt werkt ons consortium MOZAIC aan het beantwoorden van de vraag: Hoe kunnen leraren in de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs worden toegerust om hun leerlingen effectief te ondersteunen bij het ontwikkelen en activeren van zelfregulerend leren? MOZAIC zet in op het in co-creatie ontwikkelen van didactiek voor het bevorderen van het zelfregulerend leren van leerlingen. Wij doen dit door het uitvoeren van ontwerpgerichte en/of actiegerichte onderzoeken die gaan over praktijkvraagstukken die specifiek gaan over zelfregulerend leren.
Dit doen we in ontwerpteams van leraren en onderzoekers. De opbrengsten hiervan vergelijken we in een overkoepelende vergelijkende gevalsstudie om te komen tot overdraagbare inzichten. Binnen onze ontwerpgroepen ligt de nadruk op het ontwikkelen van praktische ontwerpprincipes die gaan over het handelen van de leraar in de klas. Deze zijn gefundeerd in bestaand onderwijsonderzoek (wat we al weten, maar nog vertaald moeten worden naar toepassingen in concrete onderwijscontexten). Bij het overkoepelende onderzoek ligt de nadruk op theorievorming door het vinden van generieke ontwerprichtlijnen die voortkomen uit de verschillende ontwikkelde praktijken in de ontwerpgroepen.
- Rozendaal, J. S., & Sins, P. H. M. (2024, 18 oktober). Zelfregulerend leren in het mbo [webinar]. Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek.
- Ruiter, P. J., & Sins, P. H. M. (2025). Doe-het-zelf-bijscholing – lerarenstudiegroepen in de praktijk. Presentatie op het congres voor lerarenopleiders VELON. - Presentatie Leraarstudiegroep Velon 11 maart 2025
- Sins, P. H. M. (2023, 1 augustus). Bonus: Meesterlijk in Nederland (26). [Audio podcast aflevering]. In Meesterlijk zelfregulerend. PBD-GO!
- Sins, P. H. M. (2024). Samen onderzoekend werken aan het bevorderen van zelfregulerend leren. Bijdrage op de conferentie van ResearchEd.
- Sins, P. H. M. (2024, 29 oktober). ReguLLEARN #2 Special: Zelfregulerend leren kun je niet zelfregulerend leren! (2) [Audio podcast-aflevering]. In ReguLLEARN specials. Toetsrevolutie.
- Sins, P. H. M., & Vermeulen, I. (2024, 16 november). Baas over je eigen leren, dat moet je leren (S05E05). In Schoolpraat. Kunsskapskolan Nederland.
Het consortium MOZAIC bestaat uit medewerkers van Stichting BOOR, Stichting LMC Voortgezet Onderwijs, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren (CSW), Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs (RVKO), Westlandse Stichting Katholiek Onderwijs (WSKO), Thomas More Hogeschool, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing, Universiteit Leiden (ICLON) en Department of Psychology, Education and Child studies, Erasmus Universiteit (DPECS)
- Samen onderzoekend werken aan het bevorderen van zelfregulerend leren (PPT)
- The Promotion and Support of Self-Regulated Learning Across Different Educational Levels (PPT)
- Samen onderzoekend werken (PPT)
- Leergang Zelfregulerend leren (PDF)
- Doe-het-zelf-bijscholing - leraarstudiegroepen in de praktijk (PPT)
Projectfeiten
|
|
 RAAK publiek |
 Lectoraat Leren |
"Wij betrekken, naast de consortiumpartners ook lerarenopleiders en studenten van de lerarenopleiding bij het uitwerken van dit materiaal in om het voldoende toegankelijk te maken."
Kennisclips
Zelfregulerend leren
Doorwerking
Samen onderzoekend werken
Jezelf bevragen
