De digitale accountant

Hoe is het gesteld met de digitalisering van de werkprocessen in mijn mkb-accountantskantoor? Welke stappen moet mijn kantoor maken om qua digitalisering up to date te blijven? Hoe kan ik data en data-analyse inzetten om mijn adviespraktijk te verbeteren?  

Digitalisering verandert de werkprocessen van accountantskantoren ingrijpend. Softwarepakketten nemen veel handmatige werkzaamheden van accountants en administrateurs over. Het aantal softwareapplicaties, informatiesystemen, digitale tools en technologieën groeit explosief. Om efficiënter te kunnen opereren en om in te kunnen spelen op de nieuwe klantbehoeften moeten mkb-accountantskantoren meebewegen met de kansen die de technologische ontwikkelingen hen bieden en zich ontwikkelen tot ondernemingen waarvoor ICT-gerelateerde dienstverlening cruciaal is. Het is belangrijk voor de mkb-accountantskantoren om op tijd de gewenste digitaliseringsslag te maken.  

De wensen van de mkb-klanten dienen als uitgangspunt voor de service portfolio van de accountant. De digitale infrastructuur zal zodanig moeten zijn dat het gewenste service portfolio kan worden gerealiseerd en tevens de bedrijfsvoering en werkprocessen van het accountantskantoor worden geoptimaliseerd (qua efficiëntie en kosten). 

Er is intensief onderzoek gedaan naar hoe de mkb-accountant digitalisering, ICT en data-analyses kan inzetten in de beroepspraktijk, zodat de dienstverlening aan klanten kan worden verbeterd en de eigen bedrijfsvoering en werkprocessen efficiënter worden. De ontwikkeling van de zelfscan en het data-analytics protocol worden afgestemd op de wensen van de mkb-klanten van de accountant.  

Een docent-onderzoeker van de opleiding accountancy heeft intensief meegewerkt in dit onderzoek en hieraan een belangrijke inhoudelijke bijdrage geleverd. Daarnaast hebben gedurende deze periode 25-30 studenten van de minor accountant in business meegewerkt aan dit onderzoek (interviews accountantskantoren, afnemen vragenlijsten, analyses, etc.). Op deze manier kregen de studenten expertise met betrekking tot de inzet van digitalisering. Daarnaast werden de opgedane inzichten gebruikt bij het verder ontwikkelen van de onderwijsprogramma’s. Docenten kregen daarnaast de gelegenheid om zich te professionaliseren op dit thema en de verworven kennis blijvend in te zetten in het onderwijs. De opgedane kennis werd in de accountancy-opleidingen van de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool Rotterdam toegepast in de nieuwe cursus Project Data-Analyse (jaar 2, vast onderdeel van het curriculum bij de accountancy-opleiding aan de HvA en de HR).

De snelheid waarmee en de mate waarin mkb-accountantskantoren zich aanpassen aan de digitalisering is verschillend. Feit is dat zij in het algemeen over minder middelen, massa en menskracht beschikken bij de doorvoering van de digitalisering in hun bedrijfsprocessen. 

In het project zijn twee openbaar toegankelijke tools ontwikkeld die de mkb-accountant ondersteunen in het digitaliseringsproces en het uitvoeren van data analyses: een zelfscan(1) en een data analyse protocol(2); 

1. In de door de onderzoekers ontwikkelde Zelfscan wordt het bestaande en gewenste gebruik van digitalisering en automatisering door de mkb-accountant geïnventariseerd. Na het invullen van deze zelfscan door de mkb-accountant ontvangt hij per e-mail een automatisch gegenereerd zelfscanrapport dat hem inzicht verschaft in zijn eigen digitale positie en hoe hij deze kan verbeteren;   
2. De tweede ontwikkelde tool, het Data Analyse Protocol (DAP) geeft de accountant inzicht in vragen die bij mkb-ondernemers kunnen leven en waarbij de accountant kan helpen. De digitalisering biedt de accountant namelijk mogelijkheden om de mkb-ondernemers op basis van data nog beter te adviseren. Het kan daarbij om financiële zaken gaan maar ook over andere zaken die bij ondernemerschap horen. Denk bijvoorbeeld aan adviezen over voorraden, personeelszaken, procesverbeteringen, vernieuwing, etc.  

Meer informatie over de Zelfscan en het Data Analyse Protocol vindt u via de onderstaande links. Het Data Analyse Protocol is vrij toegankelijk. zelfscan zelf is alleen toegankelijk voor leden van NBA.

Zelfscan Digitalisering en Automatisering (alleen toegankelijk voor leden NBA)

Data analyse protocol (vrij toegankelijk voor iedereen):

Begeleidend boekje DAP – Data Analyse Protocol Advieskans voor de mkb-accountant 

Het Kenniscentrum Business Innovation heeft de afgelopen tweeëneenhalf jaar samen met collega-onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam (penvoerder) en de Hogeschool Utrecht in het onderzoeksproject “De Digitale Accountant” . Aan het onderzoek hebben 15 mkb-accountantskantoren, vijf IT- en softwaredienstverleners, de NBA en de SRA hun medewerking verleend.