Case report: Praktische wijsheid als manifestatie van persoonsvorming in professionele masteropleidingen

Onze samenleving heeft mensen nodig die over het vermogen beschikken om in complexe beroepssituaties naar voren te treden (te verschijnen) en een eigen inzicht en oordeel te vormen over wat in een concrete situatie ‘het goede’ is om te doen. Met andere woorden, mensen die beschikken over ‘praktische wijsheid’. Wat doen professionele masteropleidingen om praktische wijsheid bij studenten verder te ontwikkelen en te verdiepen? Deze studie wil professionele masteropleidingen dienstbare inzichten bieden om aandacht voor praktische wijsheid in te bedden in het curriculum.

Is de pedagogiek uit de pedagogiek verdwenen?

Vaak wordt in pedagogische handboeken aangegeven dat de pedagogiek een meervoudig karakter heeft. Zo worden bijvoorbeeld de empirisch-analytische pedagogiek, de kritische pedagogiek en de geesteswetenschappelijke pedagogiek van elkaar onderscheiden. De laatste decennia wordt er door pedagogen steeds vaker op gewezen dat de geesteswetenschappelijke benadering van de pedagogiek is verdwenen. Er wordt geclaimd dat geesteswetenschappelijke benadering – die tot de jaren zestig van de twintigste eeuw in Nederland dominant was op hogescholen en universiteiten – plaats heeft gemaakt voor de empirisch-analytische pedagogiek en de daarmee vergelijkbare onderwijskundige benaderingen zoals Evidence Based Education. Een onderzoek naar de literatuur die gebruikt wordt bij de pedagogische vakken op de lerarenopleidingen wil deze claim graag empirisch onderzoeken.

Pedagogical Change Agents

Hoe kunnen studenten zich ontwikkelen als Change Agent binnen de context waarin zij werken (en leren) als het gaat over de zaken die zij vanuit pedagogisch en/of grootstedelijk perspectief van belang achten?

Samenstelling studentengroepen

Onderzoek naar de versterking van de sociale cohesie tussen studenten middels de samenstelling van samenwerkingsgroepen van studenten.

Voetenwerk

In educatie zien we het lichaam over het hoofd terwijl het zich recht onder onze neus bevindt. Met aandacht voor het lichaam van leraren en zorg voor het lichamelijke in leraarschap brengen we het curriculum van de lerarenopleiding in beweging. Lichaamsbewustzijn draagt bij aan zelfbewustzijn en sociaal bewustzijn. Tevens vergroot lichamelijk waarnemingsvermogen het oordeelsvermogen, inlevingsvermogen en handelingsvermogen van leraren in opleiding. Samen met studenten van de lerarenopleiding exploreren we de mogelijkheden en praktijken van het lichaam van leraren.

Verrijking Pedagogische Professionaliteit

Het leraarschap vraagt, naast het ‘technisch’ goed kunnen verzorgen van onderwijs, van onze studenten dat ze in het belang van hun leerlingen leren denken, spreken en handelen. Dit vraagt van onze studenten dat ze beschikken over pedagogische denkkaders en taal zodat ze in dialoog met medestudenten en collega’s hun leraar-leerling interacties vanuit een pedagogisch perspectief kritisch leren beschouwen en hun handelen daarmee in lijn brengen. Het doel van dit project is om middels een concentrisch, praktijknabij en activerend curriculum de pedagogische bekwaamheid van leraren in opleiding te verrijken, hierbij gebruikmakend van inzichten uit de bumpy-moments-methodiek. Deze methodiek richt zich op versterken van het vermogen van studenten om (1) leerlingen vanuit verschillende perspectieven te zien, (2) het belang van en voor de leerlingen te ver(ant)woorden, en (3) pedagogische intenties en handelen met elkaar in overeenstemming te brengen.