Meer Tijdloos Talent

Talentgerichte benadering
Ouderenmaatschappelijk werkers van wijkteams in Rotterdam werken met ouderen die problemen hebben op meerdere gebieden (multiproblematiek), bijvoorbeeld eenzaamheid en financiële problemen. In de hulpverlening wordt niet slechts ondersteuning geboden bij de problemen van ouderen. In de visie van het ouderenmaatschappelijk werk zijn ook stressvermindering en empowerment belangrijk. De gemeente Rotterdam ondersteunt een talentgerichte benadering. ‘Ertoe doen’ is een belangrijke pijler van het gemeentelijke beleid.

De talentenscan

Ouderenmaatschappelijk werkers hebben vanaf 2023 een Talentenscan tot hun beschikking. Deze talentenscan is oorspronkelijk afkomstig uit België en aangepast aan de Nederlandse context en een oudere doelgroep. De kaartenset bestaat uit kaartjes waarop uitspraken staan die verwijzen naar talenten. Ouderen kunnen door het kiezen van de kaartjes inzicht krijgen in hun talenten de mogelijkheden om daar iets mee te doen.

Onderzoek
Hoewel de talentenscan een aantrekkelijk hulpmiddel lijkt, is nog onbekend wat het gebruik voor de ouderen oplevert. Kenniscentrum Zorginnovatie is gevraagd om dit te onderzoeken. Dit gebeurt door een ‘Ervaren baat’ benadering. Dit is een brede benadering die veel ruimte laat voor de beleving van de ouderen, vooral door kwalitatieve interviews. Naast het perspectief van de oudere is er in het onderzoek ook aandacht hoe de ouderenmaatschappelijk werker het hulpmiddel Talentenscan integreert in de totale hulpverlening.

Studenten van diverse gezondheidszorgopleidingen maken in een (Urban Health) project casestudies van ‘koppeltjes‘ (een oudere en een maatschappelijk werker). Dit doen zij door interviews en observaties. Het project draagt, naast de gebruikelijke doelen, bij aan interprofessioneel werken van deze studenten.

De talentenbenadering sluit aan bij ‘positieve’ benaderingen die zij uit hun opleidingen kennen, zoals positieve gezondheid (Huber).

Resultaat van het onderzoek is allereerst de kennis over de waarde van het gebruik van de Talentenscan en de wijze waarop deze geïntegreerd kan worden in het ouderenmaatschappelijk werk.

Deze kennis is hier terug te vinden.
Verwijzing: Hupkens, S. & M. Goumans (2025) Aansluiten bij problemen en talenten. Sozio 1, 17-23.  

De resultaten worden ook in de praktijk gedeeld in een teamoverleg met ouderenmaatschappelijk werkers.

Concluderend kan worden gezegd:

• dat veel ouderen en ouderenmaatschappelijk werkers baat hebben bij de introductie van de talentenscan: Het gebruik van de scan biedt inzicht in wie de oudere is, ook de positieve kanten. De scan bevordert een goede relatie.
• Niet alle ouderen hebben baat bij de talentenscan: Door de scan kan ook kan ook verlies of onvermogen extra worden benadrukt, of de scan sluit niet aan bij de complexe situatie van ouderen met multi-problematiek. Ouderen zelf vinden het van belang dat er naar kracht (talenten) én kwetsbaarheid (problemen) én de omgeving wordt gekeken in de hulpverlening. Het gaat om de balans daartussen en mogelijk ook de timing.
• Verder was onduidelijk wat het vervolg van de scan moet zijn. Het is van belang om talenten niet alleen te benoemen, maar ook te benutten.

Inmiddels wordt de talentenscan in heel Rotterdam gebruikt. Ouderenmaatschappelijk werkers kunnen door middel van casusbesprekingen meer expertise opbouwen in het verder integreren van de talentenscan in de totale hulpverlening.  Ook kunnen zij de werkwijze aanpassen aan de individuele situatie van de oudere.

Samen Ondernemend Leren (SOL) is opdrachtgever van het onderzoek.

Netwerk Tijdloos Talent heeft de talentenscan (van Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel) aangepast en de maatschappelijk werkers getraind om deze te gebruiken.