Menu English

Didactiek van lerarenopleiders voortgezet onderwijs

Publicatiedatum: 23 januari 2024

Het is bekend dat lerarenopleidingen sterk bepalend zijn voor didactiek van leraren, ofwel voor de wijze waarop leraren cognitieve ontwikkeling van leerlingen kunnen bevorderen. Het is daarom zaak dat leraren dit goed leren van hun opleiders.

Dat kan door inhoudelijke lessen van opleiders over didactiek, en door voorbeelddidactiek die opleiders tonen, ook als de lessen inhoudelijk niet over didactiek gaan. Het is echter onbekend hoe Nederlandse lerarenopleiders voor het voortgezet onderwijs bepaalde didactiek onderwijzen of tonen, vanuit welke (eventueel wetenschappelijk onderbouwde) motieven ze dat doen en hoe dat gerelateerd is aan hun eigen competenties. Juist vanwege de sterke invloed die opleiders op de didactische kwaliteit van leraren hebben, is het van belang te onderzoeken hoe hun didactiek te karakteriseren is.

Over het project

Projectbeschrijving

Het project bestaat uit een promotieonderzoek waarbij, met een mix van kwalitatieve en kwantitatieve methoden, bovenstaande knowledge gap wordt onderzocht. Het primaire doel van het onderzoek is deze kennislacune te dichten. Daarnaast zijn er drie secundaire doelen. Ten eerste kan kennis over de didactiek van lerarenopleiders gebruikt worden om Nederlandse lerarenopleidingen, indien nodig, aan te passen. Daardoor kunnen opleiders, ten tweede, op termijn mogelijk hun bijdrage aan cognitieve ontwikkeling in het voortgezet onderwijs versterken. Dit is meteen het praktische belang van het onderzoek. Ten derde is er weinig bekend over de dagelijkse praktijk van lerarenopleiders voortgezet onderwijs. Deze studie draagt bij tot meer algemene kennis over deze lerarenopleiders.

De aanleiding voor het onderzoek is enerzijds literatuur waaruit blijkt dat lerarenopleiders in potentie, indirect, veel effect kunnen hebben op de cognitieve ontwikkeling van leerlingen in het voortgezet onderwijs, terwijl niet bekend is of dat gebeurt. Anderzijds heeft het onderzoek van Annemarie Neeleman (2019, School autonomy in practice: School intervention decisionmaking by Dutch secondary school leaders) als inspiratie gediend. Ook zij onderzocht hoe cognitieve ontwikkeling van leerlingen met didactische interventies verhoogd kon worden. Bij haar ging het echter niet om interventies van opleiders, maar van schoolleiders. Van haar is ook het idee overgenomen om naar motieven voor didactische interventies te kijken, als ook hoe onderwijsonderzoek daarbij een rol speelt.

Resultaten

Het beoogde resultaat is inzicht krijgen in het motief van lerarenopleiders voor de manier waarop lerarenopleiders hun didactiek vormgeven. 

Samenwerkingen

Het onderzoek is opgezet onder auspiciën van Kenniscentrum Talentontwikkeling van Hogeschool Rotterdam en het ICLON van de Universiteit Leiden. De begeleiding bestaat daarmee uit een samenwerking tussen deze instituten.

De onderzoeker is docent bij de masteropleiding Leren en Innoveren van het Instituut voor Lerarenopleidingen. Studenten van de opleidingen zijn bij voortduring bij het onderzoek betrokken: zij kijken en werken meer aan de onderzoeksopzet en de dataverzameling.

Projectfeiten



2022-2026





Lectoraat Leren


Optimalisering Leerprocessen

Promotievoucher

“Ik denk dat je zult vinden dat lerarenopleiders vooral met en over didactiek lesgeven omdat dat nu eenmaal in betreffend instituut zo afgesproken is.”

Erik Meij lerarenopleider Hogeschool Windesheim en promovendus

Medewerkers betrokken bij dit project