Menu English

BIZ bevordert samenwerking van bedrijven in winkelgebieden en industrieterreinen

Onderzoek van Hogeschool Rotterdam en Hogeschool van Amsterdam

24 januari 2020

De bedrijfsinvesteringszone (BIZ) is ontwikkeld als een wettelijk instrument om gebiedsgerichte samenwerking tussen ondernemers, bijvoorbeeld in winkelgebieden of op industrieterreinen, te versterken. Sinds de invoering van de wet op de BIZ in 2015 hebben deze samenwerkingsverbanden een grote vlucht genomen.

De BIZ is een succes, vooral in het westen van het land. Nederland kende eind 2019 302 actieve BIZ-organisaties verdeeld over 103 gemeenten. Dat komt naar voren in het onderzoek dat Kenniscentrum Creating 010 (HR), het Centre for Marketing Insights (HvA) en het speerpunt Urban Management (HvA) uitvoerenden naar 5 jaar BIZ in Nederland. Het project werd uitgevoerd in samenwerking met Platform De Nieuwe Winkelstraat, Stad & Co en de Provincie Noord-Holland. De resultaten zijn eind 2019 gepresenteerd op een conferentie in de Haarlems Lichtfabriek.

De wet op de BIZ ondersteund en versterkt de samenwerkingsmogelijkheden voor ondernemers in een geografisch afgebakend gebied, die zich achter een gezamenlijk doel scharen. Wanneer een ruime meerderheid van de bij het doel betrokken bedrijven zich achter het initiatief schaart, zijn alle ondernemers in het gebied verplicht om naar rato mee te financieren. Op die wijze wordt voorkomen dat sommige gratis meeliften op de inspanningen en kosten van anderen. BIZ-organisaties dienen verschillende doelen. Vaak worden ze opgericht om de marketing en communicatie van een winkelgebied te versterken of  gezamenlijk evenementen te organiseren. Op industrieparken worden ze vaak ingezet op gebiedsmanagement aan te pakken. Beide soort BIZ-organisaties formuleren hun doelen vaak in termen van schoon, heel en veilig. Veel gemeentes ondersteunen de vorming van BIZ-organisaties.

Een belangrijke uitdaging voor veel van deze samenwerkingsverbanden is het betrokken houden van zo veel mogelijk ondernemers bij de doelen en de uitvoering ervan. Vaak huren ze extern partijen in om een deel van het benodigde werk te doen. Opvallende uitkomst is dat vrijwel alle BIZ-organisaties na de eerste vijf jaar opteren voor continuering van de samenwerking als BIZ.

Op basis van een vijftal case-studies is in het onderzoek het zogenaamde vier-D model ontwikkeld. Het identificeert welke elementen en thema’s een rol spelen in een BIZ en welke vormen van actie en beweging belangrijk zijn: denken, doen, doorpakken en delen. Hoe de vier D’s worden ingevuld is sterk afhankelijk van de context en doel van de BIZ. Daarbij gaat het vooral om de portfolio (soort partners, doelen en activiteiten), schaal, (voor)geschiedenis en urgentie. Onder meer het tonen van daadkracht op basis van urgentie en de focus op de doelstelling is onmisbaar in de uitvoering. Verder laat het onderzoek zien dat professioneel management bijdraagt aan de mate waarin een BIZ succesvol is.

Vanuit Creating 010 waren Peter Troxler, Maud van de Mosselaar, Pawan Bhansing en Paul Rutten betrokken bij het onderzoek. Vanuit de Hogeschool van Amsterdam waren dat Anne Risselada en Julia Ferguson.