Over het project
De mentale gezondheid van Nederlandse meisjes staat onder druk. Bijna de helft van de 10- tot 15-jarigen ervaart dagelijks internaliserende problemen, zoals depressieve klachten en angstklachten. Alarmerend is dat deze stijging na COVID-19 veel sterker is dan voorspeld. Het aantal tienermeisjes dat op de spoedeisende hulp kwam met zelfbeschadiging of suïcidepoging is in tien jaar met 50% toegenomen.
Deskundigen leggen verbanden tussen de explosieve stijging van deze mentale klachten meisjes met wat zij “de hypernerveuze samenleving” noemen: de druk die de samenleving meisjes op alle levensterreinen oplegt en die momenteel zorgelijke vormen aanneemt.
Veel meisjes voelen permanente prestatiedruk op school. De maatschappij legt bovendien nadruk op individuele verantwoordelijkheid en dat succes op alle levensterreinen aan jezelf te danken is: aan hoe je er uit ziet, hoe je je kleedt, hoe je je gedraagt, hoe goed je je kunt aanpassen aan groepsdruk, welke foto’s je plaatst op je Instagram-account en hoeveel likes je krijgt op TikTok. Veel meisjes ervaren bovendien dat alles snel moet. Er is veel haast om alles perfect te doen. Veel meisjes proberen om hun intens onplezierige emoties en gevoelens over prestatiedruk, individualisme en versnelling te verwerken en te controleren door samen te piekeren om zo de veiligheid in hun lichaam te herstellen. In wetenschappelijke termen heet dit ‘co-rumineren’.
We weten echter vanuit de Neurowetenschappen dat co-rumineren over onplezierige emoties door meisjes hun emotionele ontregeling versterkt. Het probleem is dat meisjes, hun ouders en professionele opvoeders zich daar niet bewust van zijn. Overheidscampagnes adviseren: praat over je problemen. En zo lang meisjes dus vriendinnen hebben, maken we ons niet zoveel zorgen over hun mentale klachten.
Om deze processen op individueel en dyadisch niveau te kunnen doorbreken heeft het lectoraat Meisjes en mentaal welbevinden in samenwerking met Per Norrgren van Deeper Mindfulness het interventieprogramma Happy Friends, Positive Minds ontwikkeld. Deze lessenserie bevat veertien online geïntegreerde mindfulness- en psycho-educatietrainingen die buitensporig co-ruminerende vriendinnenkoppels gezonde, op de neurowetenschappen gebaseerde strategieën voor emotieregulatie aan te leren.
De Happy Friends, Positive Minds cluster Randomized Controlled Trial bestaat uit twee fasen: (1) de ontwikkeling van het Happy Friends, Positive Minds interventieprogramma, en (2) onderzoek naar de effectiviteit van het programma. In Fase 1 heeft het lectoraat het programma met behulp van de Intervention Mapping Approach for Planning Health Promotion Programs ontwikkeld. Kort samengevat komt het gebruik van deze werkwijze erop neer dat de potentieel werkzame mechanismen van het programma gebaseerd zijn op datatriangulatie op basis van literatuurstudie met de resultaten van co-design activiteiten zoals hackatons en doelgroepentests met meisjes en schoolprofessionals, waaronder tijdens het Kinderwetenschapsfestival in Franeker (2023) en The Military in Boekelo (2025). Het interventieprogramma bestaat uit vijftien online geïntegreerde mindfulness- en psycho-educatietrainingen, die opgebouwd zijn uit een combinatie van psycho-educatie animaties en geleide meditaties, de Happy Friends app, de Happy Friends BOOSTER app en een Handleiding voor trainers. Fase 1 is in het najaar van 2025 afgerond. In fase 2 onderzoeken we de effectiviteit van het interventieprogramma met behulp van een longitudinale cluster Randomized Controlled Trial waarin 160 buitensporig co-ruminerende vriendinnenkoppels in de leeftijd van 13 tot en met 15 jaar van reguliere Nederlandse middelbare scholen deelnemen (MEC-nummer: 2023-0116). Deze studie loopt van 1 september 2024 tot en met 1 december 2026. Tachtig vriendinnenkoppels ontvangen het preventieprogramma; de overige tachtig vormen de controlegroep. Primaire uitkomstmaten zijn co-rumineren en internaliserende problemen. Secundaire uitkomstmaten zijn onder meer vriendschapskwaliteit, zorggebruik en onderlinge besmetting van internaliserende problemen. Mediator is mindfulness-vaardigheden. Het onderzoek vindt plaats met behulp van observaties en vragenlijstonderzoek. Er zijn vijf meetmomenten over een periode van 1,5 jaar. De implementatie van het geprotocolleerde trainingsprogramma vindt plaats door getrainde mindfulness-coaches, die tijdens de studie dertig uur training en supervisie ontvangen. De eerste resultaten worden in 2027 verwacht.
In dit project wordt er onder andere samengewerkt met:
- Deeper Mindfulness
- Coventry University
- Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (Dr. Pol van Lier)
- VU Amsterdam
- Nationaal Psychotraumacentrum ARQ
- Gro up
- Koers VO
- YipYip
- Studio Brain Muffin
- Gemeente Rotterdam
Boek voor Amsterdam University Press: publicatie medio 2026
Vuijk, P., & Norrgren, P. (2025). Waarom zijn jonge meisjes zo somber? De impact van intensief co-rumineren over onplezierige innerlijke emotionele ervaringen op lichaam en brein.
Vuijk, P. & Norrgren, P. (2025). Happy Friends, Positive Minds. Geïntegreerde multi-level mindfulness- en psycho-educatietraining voor vriendinnenkoppels met een verhoogde kwetsbaarheid voor co-rumineren. Handleiding voor trainers. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P., & Norrgren, P. (2025). Happy Friends, Positive Minds: Multi-level mindfulness-training en psycho-educatie voor vriendinnenkoppels met een verhoogde kwetsbaarheid voor co-rumineren. Kind en Adolescent, 3, 10-17.
Mey-Baijens, S., van der, Vuijk, P, Bul, K., Lier, P., van, Sijbrandij, M., Maras, A., & Buil. M. (2025). Co-rumination as a moderator between best-friend support and adolescent psychological distress. Journal of Adolescence, 97, 1161-1172.
Vuijk, P., Bul, K., Buil, M., Rauws, M., Curie, K., Amesz, C., Weerheijm, R., & Riper, H. (2024). Effectiveness of a blended school-based mindfulness program for the prevention of co-rumination and internalizing problems in Dutch secondary school girls: A cluster Randomized Controlled Trial. Trials, 25: 40.
Van der Mey-Baijens, S., Buil, J. M., Vuijk, P., Bul, K. C. M., Branje, S., Meeuws, W., & Van Lier, P. A. C. (2023). Perceived support from best friends and depressive symptoms during adolescence: Disentangling personal from dyadic level effects. Research on Child and Adolescent Psychopathology, 51, 469-483.
Vuijk, P., & Weerheijm, C. E. (2022). Elkaar goedbedoeld de put in praten. Het risico van co-rumineren door meisjes. Kind en Adolescent Praktijk, 2, 16-23.
Vuijk, P. (2021). Ziekmakende vriendschap. Psychologie Magazine, 6, p. 15.
Vuijk, P., Wijnmalen, R., Klein, D., Rauws, M., Amesz, C., Bul, K., Buil, J. M., Curie, K., & Nooteboom, T. (2023). De App je Happy app. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P., Norrgren, P., Wijnmalen, R., Klein, D., Amesz, C., Tuankotta, S., Autar, K., Canninga, C., Paul, A., & Nootenboom, T. (2025). BOOSTER App je Happy app. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P. & Bierhaus, P. (2023a). Psycho-educatie animatie Co-rumineren. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P. & Bierhaus, P. (2023b). Psycho-educatie animatie Het puppybrein. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P. & Bierhaus, P. (2023c). Psycho-educatie animatie Onderzoek je brein met behulp van geleide meditatie. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P. & Bierhaus, P. (2024). Psycho-educatie animatie Charlie en de zandloper. Rotterdam: Rotterdam University of Applied Sciences.
Vuijk, P. In de bovenkooi, podcast (2023). In de bovenkooi: Is het besmettelijk? op Apple Podcasts.
Vuijk, P. (2025). De Nacht van NTR Wetenschap. https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nacht-van/01993641-c87c-72b8-b984-5dc1f4d664b2/2025-09-11-als-meisje-praten-over-je-problemen-nou-niet-altijd.
Vuijk, P. (2023). Interview in De Correspondent. https://decorrespondent.nl/14508/meisjes-kunnen-elkaar-net-iets-te-goed-de-put-in-praten-zegt-deze-orthopedagoog/400f3f35-7304-0892-288d-e7acf338ebcf.
Projectfeiten
 Looptijd 2017 - 2027 |
 Financiering Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), Citylab010, Innofest, SIA KIEM, Hogeschool Rotterdam |
 Lectoraat Lectoraat Meisjes en mentaal welbevinden |
Bijna de helft van de 10- tot 15-jarigen ervaart dagelijks internaliserende problemen, zoals depressieve klachten en angstklachten.
