For English scroll down
De ramadan wordt beschouwd als de heiligste maand van het jaar voor moslims. Tijdens de ramadan vasten moslims van zonsopgang tot zonsondergang. In dit artikel vertellen we je alles over de ramadan: waarom moslims vasten, wat de regels zijn voor vasten, wie niet hoeft te vasten en meer.
Wat is de ramadan en waarom vasten moslims?
Het woord ramadan komt van ramida, wat ‘verschroeid door de hitte van de zon’ betekent. Die betekenis kun je letterlijk nemen, want moslims vasten in alle omstandigheden – of het nu snikheet is of ijskoud. Maar de ramadan heeft ook een figuurlijke betekenis: het is een maand van spirituele zuivering en zelfreflectie.
Tijdens het vasten verdiepen moslims zich in de Koran en in hun relatie met Allah. Ze worden zich extra bewust van hun gedrag en proberen zondes te vermijden. Het is een tijd van bezinning, gebed en het tonen van medeleven.
Zo leren moslims de waarde van eten opnieuw te waarderen en voelen ze meer mee met mensen in armoede. Een belangrijk onderdeel daarvan is het geven van aalmoezen aan mensen die het nodig hebben. Die aalmoes heet Zakat en is een van de vijf zuilen van de islam.
Wat zijn de regels voor vasten?
De ramadan wordt beschreven in het tweede hoofdstuk van de Koran. Daarin staat wat wel en niet mag tijdens het vasten. Zo mogen moslims deze maand niet bekvechten, geen seks hebben, niet roken en niet eten of drinken van zonsopgang tot zonsondergang.
Het vasten wordt meestal gebroken met water en een dadel. Dit moment heet iftar. Veel moslims eten ’s avonds samen met familie of nodigen anderen uit om mee te eten, een gebruikelijk ritueel tijdens de ramadan.
Vóór zonsopgang eten moslims een vroege maaltijd: suhur, een soort ontbijt. Daarna volgt het ochtendgebed. Sommige mensen gaan daarna weer slapen, anderen beginnen hun dag meteen. Hoe moslims de dag precies invullen, verschilt per persoon.
Moet iedereen vasten?
Niet iedereen hoeft te vasten tijdens de ramadan. Er zijn uitzonderingen voor ouderen, kinderen, reizigers, (mentaal) zieken, en mensen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Ook vrouwen die ongesteld zijn of postnatale bloedingen hebben, hoeven tijdelijk niet te vasten.
In veel gevallen moeten de gemiste dagen later worden ingehaald, bijvoorbeeld als iemand tijdelijk ziek is of op reis. Wie het vasten echt niet kan inhalen, kan het compenseren door een aalmoes te geven in de vorm van een maaltijd aan mensen in nood.
Wanneer begint en eindigt de ramadan?
De islamitische kalender is gebaseerd op de maan, in tegenstelling tot de zonnekalender die we in Nederland gebruiken. Daarom begint de ramadan pas als de nieuwe maan zichtbaar is – meestal een dun streepje aan de hemel. Het moment waarop dat gebeurt, verschilt per locatie. Daarom kan het zijn dat moslims in het ene land al vasten, terwijl dat in het andere nog moet beginnen.
Omdat de maankalender korter is dan de zonnekalender, schuift de ramadan elk jaar iets op. In 2026 begint de ramadan op 18 februari bij zonsondergang. Het vasten start dan op de ochtend van 19 februari.
Eid al-Fitr
De laatste dag van de ramadan heet Eid al-Fitr, oftewel: het feest van het verbreken van het vasten. In Nederland staat Eid ook wel bekend als het Suikerfeest, vanwege de zoetigheden die worden gegeten. Toch pleiten steeds meer moslims ervoor om die naam niet langer te gebruiken, omdat die voorbijgaat aan de diepere betekenis van het feest: saamhorigheid, vergeving en zorg voor anderen.
Moslims vieren Eid samen met familie en vrienden. Ze dragen vaak hun mooiste kleding, bezoeken de moskee voor het speciale Eid-gebed en nodigen elkaar uit om samen te eten.
Een belangrijk onderdeel van de dag is de aalmoes Zakat al-Fitr. Die is verplicht en wordt gegeven als dank voor het kunnen vasten. Het zorgt er ook voor dat mensen in armoede genoeg te eten hebben tijdens de feestdagen.
Tijdens Eid wensen moslims elkaar een gezegend feest toe met de woorden: Eid mubarak.