Menu English

Opgavegericht onderwijs binnen een leerwerkgemeenschap

Wat kunnen we hierover leren van de learning community TIP?

TIP, de Talent Innovation Pool, is een learning community waarin stagiaires en afstudeerders van Hogeschool Rotterdam samenwerken met bedrijven en experts om oplossingen te vinden voor duurzamer bouwen. Hiermee is het een mooi voorbeeld van onderwijs waarbij een opgave centraal staat. Hoe hebben zij dit aangepakt? Wat werkte wel, wat niet en met welke uitkomst? Tijdens de IGO-ontmoet van 4 juli hebben Tip coördinatoren Cora Jongenotter en Merijn Neeleman ons meegenomen in hun ervaringen met het samenwerken en leren in een groep met studenten, professionals en experts.

Learning community

TIP is een learning community die het stageproces ondersteunt. Gedurende de stageperiode werken studenten, bedrijven en experts samen aan een actueel en relevant thema, dat goed aansluit bij de gemene deler van de stageopdrachten. Denk bijvoorbeeld aan emissieloos bouwen of circulariteit. Gedurende de stageperiode worden er workshops, masterclasses en excursies georganiseerd die over dit thema gaan. De vorm en inhoud van deze activiteiten sluiten daarnaast ook goed aan op de verschillende fases van het stageproces. Zo helpen de werkvormen in het begin bij het maken van een plan van aanpak en in een latere fase bij ideegeneratie en presenteren. Hiermee biedt TIP de studenten inzichten en vaardigheden waarmee zij een oplossing voor hun eigen stageopdracht kunnen vinden.

“Alle opleidingen zijn zoekenden naar hoe je een leerwerkgemeenschap bouwt en welke vormen er zijn. TIP is een mooi en inspirerend voorbeeld van hoe dit zou kunnen.”

Opgavegericht werken

Net als de IGOvisie zet TIP de opgave centraal. De maatschappelijke opgaven waar de gebouwde omgeving voor staat zijn namelijk veelomvattend en hangen met elkaar samen. Wanneer je één aspect wijzigt, heeft dit gevolgen voor de ander. Oplossingen ontstaan daarom alleen als alle perspectieven samenkomen. Begrip voor de verschillende rollen en belangen is hierin cruciaal om het verschil te kunnen maken. Dé juiste oplossing bestaat namelijk meestal niet, je moet keuzes maken. Wanneer je bijvoorbeeld volledig circulair ontwerpt, introduceer je vaak ook meer risico’s op de planning, Kies je daarom voor de meest duurzame of de meest realistische weg?  

Design Thinking Methodiek

De opgave die centraal staat binnen TIP, wordt benaderd volgens de Design Thinking Methodiek. Het is bekend wat je wilt bereiken, maar nog niet hoe je dat wilt bereiken. In alle activiteiten die TIP organiseert, staat deze benadering centraal. Ze bieden een rijke context over de huidige en gewenste situatie en faciliteren het gesprek hierover. Op deze wijze leren de deelnemers om vanuit elkaars perspectief naar het probleem en de oplossing te kijken en daarmee een gezamenlijke visie te ontwikkelen.

Resultaat

Door het thema, dat centraal staat in de TIP ronde, op deze manier te benaderen, wordt inzichtelijk hoeveel de verschillende onderwerpen met elkaar samenhangen. Zo is er afgelopen jaar bij de TIP ronde emissieloos bouwen veel inzicht opgedaan rond de bouwplaats (energie, materieel, afval) en materialen (winning, vervoer, productie). Hier is een gezamenlijke visie uit ontstaan die zowel aandacht heeft voor de wijze van bouwen en slopen als de logistiek daartussen. Hoe kun je bijvoorbeeld in je ontwerp rekening houden met de sloopwijze, zodat je in de toekomst nieuwe materialen kunt winnen uit het sloopafval?  

Vinden van bedrijven

De grootste uitdaging bij het starten van TIP, was het vinden van bedrijven die hieraan willen deelnemen. Veel bedrijven geven stagiaires een afgebakende stageopdracht. Ondanks het groeiende besef bij bedrijven en instellingen dat je monodisciplinair alleen deelproblemen kunt oplossen en daarmee geen nieuwe wegen inslaat. Dit jaar is in samenwerking met een tekstschrijver een wervende tekst opgesteld om bedrijven binnen te halen. Met succes, er zijn veel meer aanmeldingen dan vorig jaar.

De uitdaging van een divers gezelschap

Een tweede uitdaging was het creëren van een creatief klimaat, waarin iedereen zich veilig voelt om even actief deel te nemen. Je hebt immers te maken met een divers gezelschap van verschillende achtergronden, leeftijden en ervaringen. Opwarmoefeningen aan het begin van elke activiteit zijn essentieel gebleken om het groepsproces los te maken. TIP deed dit door elke activiteit te starten met een prikkelende vraag, die los van het onderwerp staat maar hier op een dieper niveau wel aan raakt. Ook is sterk ingezet op visueel werken door gebruik te maken van canvassen. Deze stellen eenvoudige vragen met als doel de onderlinge discussie op gang te brengen. Om visueel inzichtelijk te maken dat de werkelijkheid continu in beweging is, is daaromheen ook een agile proces ingericht. Bij de start en afsluiting van alle bijeenkomsten werd de studenten gevraagd om in overleg met de andere deelnemers opnieuw vast te stellen of de probleemstelling nog juist is, welke vragen er beantwoord zijn, welke nieuwe vragen er zijn bijgekomen en wat ze gaan doen om die beantwoord te krijgen.

Leerpunten

Het inzetten van de canvassen werkt goed om te structureren en met elkaar af te stemmen. Deze moeten alleen in kleinere stappen geïntroduceerd worden, daarin ging TIP soms te snel. De canvassen worden buiten TIP namelijk niet gebruikt, waardoor de werkvorm elke bijeenkomst een herintroductie nodig had.

Toekomst

Stap voor stap wordt gekeken hoe TIP op te schalen en vorm te geven is als een leerwerkgemeenschap. In lijn met de IGOvisie wordt hier de komende jaren verder aan gewerkt.

Meer weten?

Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten over TIP? Neem dan contact op met Cora Jongenotter en Merijn Neeleman.

IGO-ontmoet

IGO-ontmoet wordt één keer per onderwijsperiode georganiseerd voor alle collega’s van ons instituut. Het doel van deze bijeenkomsten is om van en met elkaar te leren, elkaar te inspireren en met elkaar te verbinden. Dit doen we door samen aan de slag te gaan met actuele thema’s die op dat moment binnen onze organisatie spelen. IGO-ontmoet wordt georganiseerd door team Onderwijsinnovatie en de IGOvationHUB.  

28 augustus 2023