De situatie van Advocaat Frater
Advocaat Frater heeft een bloeiend advocatenkantoor (zes werknemers), een leuke vrouw en drie kinderen. Hij zit in strafzaken, en er is veel werk. Uitbetaald krijgt hij deels via de bank, maar ook deels onder de tafel (het zogenaamde witwassen). Met dit laatste is hij erg blij, want hij heeft veel schulden in het gokcircuit.
Hij gokte onschuldig in zijn studententijd; later bezocht hij in een mooi pak het Holland Casino, maar tegenwoordig bezoekt hij louche gelegenheden en pokert hij op internet.
Frater heeft zich vaak voorgenomen om te stoppen, maar door schulden en vooral de spanning van het gokken mislukt dit. Zijn vrouw stelt inmiddels lastige vragen, die kapt hij af. De kinderen ontlopen hem steeds meer, omdat hij zo boos doet.
Frater wil stoppen. Maar hij wil niet dat iedereen van zijn probleem weet; hij schaamt zich rot. Als de belastingdienst van het witwassen weet, dan kan hij zijn kantoor wel opdoeken. Ter geruststelling neemt hij regelmatig een snuifje coke.
Waar kan hij terecht? Is hij wel verslaafd? Zijn vrouw weet nog van niks, ook niet van de verhoogde hypotheek.
Jouw rol als social worker
Het is als sociaal werker heel belangrijk om je (onbevooroordeeld) te informeren. Ondanks het feit dat Frater misschien dingen doet waarvan jij denkt dat die niet door de beugel kunnen weet je nooit wat er achter zijn gedrag speelt. Stel jezelf de vraag: Waarom doet hij zoals hij doet? Als sociaal werker is het heel belangrijk dat je van Frater zelf hoort hoe hij tegen zijn situatie aankijkt; hoe kijkt hij aan tegen het ontstaan van het gokken, hoe denkt hij zelf over zijn coke gebruik, wat vindt hij van zijn 'witwaspraktijken'? Bij dit gesprek is het heel belangrijk dat jij als social worker je morele oordeel over Frater's situatie uitstelt en hem niet de les gaat lezen over wat moreel juist is. Je toont respect naar hem. Oordeelvrij.
Daarnaast is het als sociaal werker heel belangrijk om een goed overzicht te krijgen op de situatie (hoe groot zijn zijn schulden, hoeveel geld wast hij wit, hoeveel coke snuift hij, hoeveel geeft hij maandelijks uit in het casino, met hoeveel heeft hij zijn hypotheek verhoogd, welke vragen stelt zijn vrouw, hoe ontlopen zijn kinderen hem, wat bedoelt hij met boos doen? In deze casus heb je ook kennis nodig over verslaving.
Op basis van de informatie die je hebt gekregen kun je beginnen met het maken van een analyse van de situatie:
- Frater heeft mogelijk een gokverslaving waarvoor hij psychiatrische hulp zou kunnen krijgen. Wat zijn de behandelmogelijkheden van de diverse instanties die zich met verslavingsproblematiek bezighouden en wat zijn de wensen van Frater ten aanzien van het mogelijke behandeltraject? En hoe zou je als social worker hem hiertoe kunnen motiveren?
- Frater wil mogelijk aan zijn vrouw vertellen wat er aan de hand is met hem (gokken, drugsgebruik, witwassen, hypotheek verhogen). Welke mogelijkheden ziet Frater om hierover met zijn vrouw in gesprek te gaan? Wat is de ondersteuning die jij als sociaal werker kan bieden in zo'n situatie? Ga jij zelf een relatie gesprek aan? Of vraag je daarbij hulp van een ervaren collega?
- Mogelijk gebruikt Frater coke om zijn zorgen te onderdrukken, is dit voor Frater op dit moment een adequate manier van omgaan met zijn zorgen?
- Frater heeft financiële problemen, wat zijn instanties of organisaties waarbij hij terecht kan voor hulp? Wat wil hij zelf voor hulp bij het vergroten van zijn financiële zelfredzaamheid?
- Frater heeft een bedrijf met inkomsten die niet helemaal zuiver zijn. Je kunt als sociaal werker met Frater in gesprek gaan over wat de gevolgen zouden kunnen zijn als de belastingdienst achter zijn praktijken komt. Probeer Frater niet te overtuigen van jouw gelijk, dit werkt vaak averechts.