LIMINA: Logos In Meertalige INterActie

Bijna iedereen spreekt meer dan één taal. Meertaligheid geeft je de mogelijkheid om in diverse talen te denken, te dromen en te communiceren. Een taal reflecteert jouw werkelijkheid en geeft inzicht in de werkelijkheid van de ander. Ook binnen de zorg worden meerdere talen gesproken. Dit biedt mogelijkheden voor en uitdagingen in het contact tussen zorgprofessionals, cliënten en hun omgeving. Meertalige communicatie kan leiden tot een verdieping in een gesprek, maar ook tot miscommunicatie tussen gesprekspartners. Niet zelden leidt een verschil in taal tussen zorgprofessionals en cliënten tot minder toegang tot de zorg, miscommunicatie of gezondheidsverschillen. Dit onderzoek geeft inzicht in de meertalige interactie tussen professionals en ouders in de specifieke talige context van de logopedie en beoogt concrete handvatten te bieden voor de praktijk.

Binnen de logopedische gespreksvoering, waar communicatie zowel middel als doel is, vormt meertaligheid een extra uitdaging. Logopedisten begeleiden personen die vaak op verschillende manieren communicatief kwetsbaar zijn en zijn zodoende experts in complexe communicatie. Echter, er is weinig (wetenschappelijk) onderzoek gedaan naar hoe de meertalige communicatie daadwerkelijk verloopt binnen de logopedische context. Vanuit de praktijk komen signalen dat logopedisten niet altijd weten hoe te handelen wanneer zij de moedertaal van hun gesprekspartner niet begrijpen. Het lukt dan vaak niet om de boodschap goed genoeg over te brengen op (de omgeving van) hun cliënten.

LIMINA beoogt de meertalige communicatieve situatie in kaart te brengen vanuit verschillende perspectieven met als doel inclusieve logopedische zorg te bevorderen. Het promotieonderzoek vergelijkt het perspectief van de cliënt en het perspectief van de professional met de daadwerkelijke interactie tussen de gesprekspartners. Bovendien beoogt LIMINA een toepasbare interventie te ontwikkelen voor het optimaliseren van de meertalige communicatie in de zorg.

Het promotieonderzoek kent vier onderzoeksvragen:

1. Hoe verloopt de meertalige interactie tussen logopedisten en ouders?
2. Wat zijn de ervaringen, behoeften en wensen van ouders in het meertalige contact met logopedisten?
3. Wat zijn de ervaringen, behoeften en wensen van logopedisten in het meertalige contact met ouders?
4. Welke toepasbare interventie kan ontworpen worden op basis van de inventarisatie van de meertalige communicatie in de logopedische zorgpraktijk?

Deelonderzoek één betreft een discours analyse van anamnese en testresultaatbespreking, deelonderzoek 2 is een narratieve analyse, de derde vraag wordt beantwoord middels focusgroepinterviews en het laatste deelonderzoek betreft ontwerpgericht onderzoek.

(Klik op de afbeelding om het te vergroten)

De dataset van deelonderzoek één is afkomstig uit de praktijk en is verzameld door studenten van de minor Meer Taligheid, opleiding Logopedie.

Bij de verzameling en analyse van de data uit de andere deelonderzoeken zullen studenten Logopedie betrokken zijn, evenals studenten van de hogeschoolbrede minor ‘Communicatie? Mij’n zorg!’. Bovendien zullen docenten van de opleiding Logopedie en collega-onderzoekers van de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdem meewerken aan het promotieonderzoek.

De beoogde interventie zal geïmplementeerd worden binnen het zorgonderwijs van het Instituut voor Gezondheidszorg van Hogeschool Rotterdam en via de stages in de praktijk van zorgprofessionals.

• Twilt, S., Thije, J. D. T., Neijenhuis, K., & de Graaff, R. (2025). "I do not know these words, neither does he": Unravelling Multilingual and Multiparty Communication in Speech and Language Therapy. Communication & medicine, e20240011. Advance online publication. https://doi.org/10.3138/cam-2024-0011  
• REMINDMAP LIMINA
  Ondersteuning voor logopedisten in een meertalig gesprek met ouders
• Posterpresentatie, Taal-en-tongvalcolloquium 'Taal en inclusie' in Gent, november 2024
• Sione Twilt, Karin Neijenhuis, Jan ten Thije, & Rick de Graaff. (2023). Multilingual communication in Speech Language Therapy. Dutch Journal of Applied Linguistics, 12, Anéla/VIOT junior conference
• LIMINA: Logos In Multilingual INterAction
  Posterpresentatie COMET Congres in Ierland, juni 2023
• LIMINA Logos In Meertalige INterActie
  Posterpresentatie tijdens de Anéla juniorendag in Antwerpen, 27 april 2023

LIMINA beoogt onderwijsdoeleinden te formuleren voor opleidingen in de zorg ten aanzien van meertalige communicatie. Daarnaast leidt het onderzoek tot het formuleren van een (concept)interventie die toepasbaar is voor de zorgpraktijk en mogelijk tot aanbevelingen voor beleid ten aanzien van meertaligheid in de zorg. Tot slot zal het promotieonderzoek diverse wetenschappelijke publicaties opleveren over meertalige communicatie in de logopedie.

Binnen het onderzoek wordt samengewerkt met opleidingen van het Instituut voor Gezondheidszorg van Hogeschool Rotterdma en andere instituten van Hogeschool Rotterdam (Instituut voor Sociale Opleidingen, Instituut voor Communicatie, Media en Informatietechnologie) middels het minoronderwijs en verschillende kenniscentra.

Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Universiteit Utrecht, Faculteit Geesteswetenschappen,  departement ‘Talen, Literatuur en Communicatie’ (Institute for Language Sciences). De betrokken promotoren zijn Prof. Dr. Rick de Graaff en Prof. Em. Jan ten Thije.

Vanuit de praktijk zijn er samenwerkingsverbanden met:

• logopedisten van ZOLORO (Zorggroep Logopedie Rotterdam);
• diverse kwaliteitskringen in de regio Rotterdam;
• diverse eerstelijns logopediepraktijken in de regio Rotterdam;
• Koninklijke Kentalis;
• Stichting Meertalige Logopedie Nederland;
• VIOT (themagroep taal en gezondheid);
• Maasstad ziekenhuis, Rotterdam.