Versterking pedagogische professionaliteit in mbo en regionale leerbedrijven

Met (beroeps)pedagogiek doelt het consortium op de opdracht van opleiders in het mbo om jongeren in te leiden in de wereld van het beroep, democratisch burgerschap en een leven lang leren. Deze pedagogische opdracht krijgt invulling via docenten en instructeurs in het mbo en in omringende leerbedrijven. De kwaliteit waarmee jongeren begeleid worden, valt en staat met de kwaliteiten van opleiders. De leden van het consortium ervaren, versterkt door de coronapandemie, dat studenten zich niet vanzelfsprekend welkom voelen en/of aangesproken voelen om zichzelf te laten zien in hun beroepsopleidingen (Dopmeijer, 2021). Om deze negatieve ontwikkelingen tegen te gaan is er bij de mbo-instellingen uit het consortium toenemende aandacht voor sense of belonging van studenten (van Mourik-Broekman et al., 2024), wat een belangrijke voorspeller blijkt voor hun motivatie, persoonlijke ontwikkeling en gedrag (Gomes, 2020).

Het scherp in beeld krijgen van het studentbelang betreft een pedagogisch vraagstuk en doet een beroep op de pedagogische professionaliteit van opleiders (Pols, 2018; Van Kan, 2021). Meer specifiek gaat het erom dat opleiders een pedagogische analyse van onderwijspraktijken kunnen maken waar de sense of belonging van studenten onder druk staat. Het consortium veronderstelt dat (1) het analyseren van een onderwijspraktijk vanuit een pedagogisch perspectief opleiders helpt om het studentbelang scherp in beeld te krijgen, en (2) opleiders daarmee aangrijpingspunten hebben om onderwijs te herontwerpen dat oog heeft voor de sense of belonging van studenten. Het doel hierbij is het studentbelang in beeld te brengen en opleiders aangrijpingspunten te bieden voor het (her)ontwerpen van onderwijspraktijken die de sense of belonging van studenten verbeteren.

Over het project

Projectbeschrijving

Het doel van dit project is het studentbelang op mbo en leerbedrijf in beeld te brengen en opleiders aangrijpingspunten te bieden voor het (her)ontwerpen van onderwijspraktijken die de sense of belonging van studenten verbeteren. Hiertoe worden door onderzoekers en opleiders gezamenlijk werkwijzen ontwikkeld, uitgevoerd en geëvalueerd die de opleiders ondersteunen bij het maken van een pedagogische analyse van hun dagelijkse onderwijspraktijk.

Projectaanpak

Om deze werkwijzen te ontwikkelen wordt een overkoepelende leergemeenschap geformeerd. Aansluitend worden op 5 mbo-instellingen lokale leergemeenschappen geformeerd die deze werkwijzen gebruiken als basis voor het maken van een herontwerp van een onderwijspraktijk waar de sense of belonging van studenten onder druk staat. Tussen de overkoepelende en lokale leergemeenschappen vindt continue uitwisseling plaats. Dit wordt versterkt doordat in de overkoepelende leergemeenschap deelnemers participeren die verantwoordelijk zijn voor en participeren in de lokale leergemeenschappen en doordat deelnemers worden gestimuleerd ervaringen uit te wisselen en te verrijken. In totaal vinden er drie iteraties plaats over drie collegejaren waarin het consortium actief is.

Resultaten

De onderzoeksactiviteiten richten zich op (1) het verkrijgen van inzichten in werkwijzen die opleiders ondersteunen bij het maken van een pedagogische analyse, (2) de mate waarin de werkwijzen de pedagogische professionaliteit van opleiders versterkt, (3) de kenmerken van de herontworpen onderwijspraktijken, en (4) de doorwerking van de herontworpen onderwijspraktijken op de sense of belonging van studenten.

Beoogde resultaten worden gepresenteerd in verschillende artikelen (zowel voor wetenschappelijk, als professioneel en algemeen publiek), conferenties, podcasts, en websites.

Samenwerkingen

De leden van het consortium van dit project betreffen Zadkine, Noorderpoort, Deltion College, Alfa College, Koning-Willem 1 College, NIVOZ, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Utrecht en Hanzehogeschool Groningen.

De manier waarop het consortium aan haar gedeelde doelstellingen wil werken, kenmerkt zich door: (a) gelijkwaardige samenwerking tussen partners waarbij hun onderlinge expertise wordt benut; (b) waarderen van en aansluiten bij bestaande praktijken; (c) werken vanuit pedagogische professionaliteit als verbindend concept; (d) onderzoekend werken; (e) focus op studentbelang. Voortbouwend op bestaande samenwerkingsstructuren wil het consortium middels Leergemeenschappen (LG-en) aan hun vraagstuk werken. In een LG komen bovengenoemde kenmerken samen en ligt het primaat bij het gezamenlijk oplossen van praktijkvraagstukken (Schenke et al., 2015). Naast de primaire doelstellingen van kenniscreatie, kennisdeling en kennisbenutting beoogt het consortium de onderlinge samenwerking in het Werkverband Beroepspedagogiek te verdiepen en verduurzamen.