Menu English

Visite lopen bij Susanne van Hooft: Meer uitgaan van de ander dan van jezelf

30 januari 2020

Susanne van Hooft is docent-onderzoeker bij Kenniscentrum Zorginnovatie en heeft sinds mei 2019 de overstap gemaakt naar hoofddocent Verpleegkunde. Haar thema’s: zelfmanagementondersteuning en verpleegkundige rolmodellen.

Je was docent-onderzoeker vanuit de opleiding Verpleegkunde en nu hoofddocent. Waarom heb je gesolliciteerd op die functie?
'Ik vind het onderwijs erg leuk, het omgaan met studenten en dat je ze ziet groeien. Ik wil studenten iets meegeven, ze inspireren. Maar ik hou ook veel van onderzoek doen. En juist die afwisseling tussen onderwijs en onderzoek vind ik heel mooi. Ik wil me richten op rolmodellen voor zelfmanagementondersteuning en het is dan heel mooi dat je daar als hoofddocent zelf invulling aan kunt geven. Ik ben gepromoveerd op zelfmanagementondersteuning en daar heb ik in mijn proefschrift een aantal aanbevelingen voor gedaan en dit is voor mij een kans om daarmee verder te gaan. "Hoe kunnen we zelfmanagementondersteuning versterken in het onderwijs"? We benadrukken soms dat het niet goed gaat, terwijl er ook verpleegkundigen zijn die heel goed weten hoe ze het zelfmanagement van patiënten kunnen ondersteunen. En dat is waar ik me op wil richten, want het is heel mooi als studenten andere verpleegkundigen als rolmodel kunnen zien en gaan ontdekken: "zo'n verpleegkundige wil ik worden."'

De term zelfmanagementondersteuning is nu al een aantal keer gevallen. Kun je uitleggen wat die term inhoudt?
'Het is een brede term, het betekent dat je mensen ondersteunt bij het omgaan met hun chronische aandoening zodat ze er zo goed mogelijk mee kunnen leven. Het is belangrijk dat je vraagt wat de patiënt zelf wil, zodat deze zoveel mogelijk keuzes over zijn leven zelf kan maken. Zelfmanagement is de kern van verplegen, dus geen verpleegkundige kan er echt op tegen zijn, maar het is niet altijd duidelijk hoe je dit goed kunt doen. Het is in de praktijk van alledag moeilijk om echt individuele aandacht te geven aan patiënten, om bijvoorbeeld af te wijken van protocollen en de eigen regie van de patiënt te accepteren, te ondersteunen en te versterken. Ik begeleid studenten bij het afstuderen en daar merk ik soms dat zelfmanagementondersteuning verward wordt met zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid is bijvoorbeeld "kunt u zichzelf wassen", terwijl zelfmanagementondersteuning meer gaat om de balans in het leven van de patiënt. "Dus wil iemand nu gewassen worden, of wil iemand zijn energie bewaren omdat de kleinkinderen straks komen?"'

En hoe ervaar je de overgang van docent-onderzoeker naar hoofddocent?
'Ik ervaar nog niet veel verschil, omdat ik in mijn vorige functie al twee dagen onderzoek deed en twee dagen onderwijs en dat doe ik nu nog steeds. Ik heb nog steeds dezelfde collega's en dezelfde werkplek dus dat verschil is ook niet groot. Wel was ik eerst afstudeercoördinator en nu niet meer en dat vind ik wel een grote verandering. Een ander verschil is dat ik nu mijn eigen onderzoekslijn op mag zetten en dat vind ik heel prettig. Het is meer zoeken, je hebt een opdracht en hoe ga je die invullen? Ik heb nu een plan geschreven om te laten zien welke doelen ik wil bereiken en hoe ik dat ga doen.'

Wat vind je leuk aan je functie als hoofddocent?
'Ik vind de combinatie tussen onderzoek en onderwijs het allerleukst. Ik vind dat je als hoofddocent een passie moet hebben voor allebei. Ook leuk vind ik het uitstippelen van een koers en mensen daarin meekrijgen. Verder is het in onderzoek belangrijk om in contact te staan met de praktijk en daar geniet ik ook van.'

Wat wil je over vijf jaar bereikt hebben?
'Als onze studenten klaar zijn met hun opleiding dat je dan merkt dat ze op een bepaalde manier hun patiënten benaderen en dat die benadering het verschil maakt. Dat men ziet dat de HR-studenten beter aansluiten bij de behoefte van de individuele patiënt dan verpleegkundigen van een andere hbo-Verpleegkunde. Uiteindelijk draait het bij zelfmanagementondersteuning vooral om meer uitgaan van de ander dan van jezelf.
En wat betreft mijn onderzoek van rolmodellen voor zelfmanagementondersteuning hoop ik dat het gat tussen theorie en praktijk kleiner is geworden of dat studenten daar beter op voorbereid zijn. Verpleegkundigen die hun werk goed doen, branden vaak af, en we willen zorgen dat ze dit werk nog lang kunnen doen. Dat ze gesterkt worden in hun werk, hun enthousiasme niet kwijt raken en een positief voorbeeld voor onze studenten kunnen blijven. Ik hoop dat daar een duidelijke lijn in te zien is over vijf jaar.'

Dilemma: helemaal onderwijs of helemaal onderzoek?
'Tijdens mijn studie wist ik al dat ik het onderwijs in wilde. Tijdens mijn master kwam ik erachter dat ik onderzoek doen ook heel erg leuk vind. Elk aspect ervan vind ik leuk, zowel literatuur lezen als analyseren en schrijven. Als ik zou moeten kiezen tussen 100 procent onderwijs of 100 procent onderzoek, dan kies ik toch voor onderzoek.'