De totstandkoming van de samenwerking tussen Hogeschool Rotterdam en Politie Eenheid Rotterdam gebeurde tijdens één van de overleggen van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). Hierbinnen werken Rijk, de gemeente Rotterdam, corporaties, zorginstellingen, schoolbesturen, bedrijfsleven, politie en Openbaar Ministerie samen aan een gezonde toekomst voor Rotterdam Zuid.
Een huis dat drie keer op één dag wordt verkocht
Bij één van de overleggen was docent Vastgoed & Makelaardij, Peter Anker aanwezig. “Veiligheid stond toen op de agenda. Na afloop kwam officier van justitie, Loes van der Wees naar me toe, of ik een project wilde organiseren waarin studenten op zoek gaan naar de rol van makelaars. Ik was meteen enthousiast. Tijdens een tweedaagse hackathon hebben studenten alle makelaars in Rotterdam Zuid in kaart gebracht. Waar zit hun kantoor, wat verkopen of verhuren ze? Wat valt er op? Er kwamen hele interessante dingen naar boven, zoals een huis dat drie keer op één dag werd verkocht. Dat is een mooie manier van witwassen. Die eerste opdracht van onze studenten haalde al meteen een hoop informatie naar boven.”
Martijn Scherpenisse, projectleider bij Politie Eenheid Rotterdam, en betrokken bij de jacht op malafide verhuurmakelaardij beaamt dit. “Het uitgevoerde bronnenonderzoek beviel ons goed. Er kwamen bijzonderheden naar boven waar we mee verder konden. Bovendien bedachten we ons dat deze studenten de toekomstige makelaars zijn. Zij moeten een stukje awareness krijgen hoe met die ondermijning om te gaan. Als je eenmaal een vinger hebt gegeven, is het moeilijk om eruit te stappen. En dus hebben we een plan bedacht om samen te werken met de opleiding Vastgoed & Makelaardij, Rotterdam breed, van Hoek van Holland tot Leerdam bij wijze van spreken.”
Opslag voor wapens, drugs of geld
Want dat de criminele vastgoed- en makelaarswereld een punt van aandacht is, wil Naomy Braamkolk van Politie Eenheid Rotterdam, Multimedia en Design, nog goed benadrukken. “Het gaat alle kanten op. De, zeg maar, gewone huurwoningen worden vaak gebruikt als opslag voor wapens, drugs of geld. De focus ligt voor nu vooral op de verhuurmakelaardij, deze vormt vaak de schakel tussen een criminele organisatie en de nietsvermoedende burger. Negen van de tien keer blijft de pandeigenaar achter met de kosten. We proberen de criminelen op te sporen, en bijvoorbeeld de wietplantages te ontmantelen en boetes uit te delen, maar we willen een stap eerder ingrijpen.
Briljant materiaal
“We werken samen met de vastgoedbranche, hebben veel contact met de NVM, en nu ook met Hogeschool Rotterdam. Het leuke is dat studenten een andere kijk hebben op de aanpak. Ze komen vaak met nieuwe ideeën. Zo denken studenten mee over de aanpak om het werk van malafide verhuurmakelaars te kunnen verstoren, maar ook hoe we makelaars weerbaarder kunnen maken tegen deze criminele praktijken. Deze studenten zijn onze toekomstige experts, zij komen in diezelfde markt terecht en weten dan wat er speelt en dat ze de goede spelers onderscheiden van de foute spelers. Laat je niet verleiden, want dat is uiteindelijk voor je reputatie niet goed. In oktober hebben we een actieperiode rondom goede verhuur. Voor komend jaar zijn er al volop plannen voor onderzoeken en opdrachten, zelfs ook afstudeeropdrachten.”
Ter ondersteuning heeft de politie een lespakket samengesteld voor Hogeschool Rotterdam. “Briljant materiaal”, reageert Anker enthousiast. “Daar zit bijvoorbeeld een prachtige checklist bij hoe je kunt controleren of een klant koosjer is. Laten we ons niet vergissen, de meeste makelaars zijn top, maar helaas zitten er ook foute tussen. Natuurlijk wist ik dat dit speelde, dat er een hoop niet pluis is. Maar door de onderzoeken van onze studenten werd dat een stuk inzichtelijker.”
"Studenten denken mee over de aanpak om het werk van malafide verhuurmakelaars te kunnen verstoren"
Tof om te doen
Jeroen van Harmelen heeft als student met veel plezier gewerkt aan het onderzoek. “We hebben hiervoor een kleine database gebouwd en hebben alle onderzoekgegevens hierin opgeslagen. Het was echt tof om te doen. Heel anders dan onze andere vakken. Het voelde echt als speurwerk. Ik zie het als een verbreding en verdieping van mijn studie. Ik merk dat ik nu al veel alerter ben wat betreft makelaars. We hebben ook geleerd hoe wij straks moeten handelen als we in aanraking komen met vastgoedcriminaliteit. Je moet niet direct afhaken, proberen het contact vast te houden en ondertussen een melding maken bij de politie. Wat het helemaal leuk maakte is dat onze input ook echt van toegevoegde waarde is voor de politie.”
Tekst gaat onder foto verder.
Teamsoverleg van (met de klok mee): Naomy Braamkolk (politie), Myrthle Ayal (student), Jeroen van Harmelen (student) en Peter Anker (docent)
Awareness bij makelaars
Het vraagstuk waar Van Harmelen aan werkte, deed hij onder andere samen met Myrthle Ayal. Hoe maak je de verhuurdermakelaar bewust van de criminaliteit in vastgoed? Hoe kan je ze benaderen? De oplossing moest het liefst creatief zijn, niet traditioneel. Daar wist Ayal wel raad mee. “Een interactieve voorstelling in het Luxor Theater waar mensen van de politie het verhaal vertellen over vastgoedcriminaliteit en makelaardij en op cruciale momenten een vraag stellen aan de toeschouwers, de makelaars. Zo krijg je een discussie en creëer je al een stukje awareness bij de makelaars. Bovendien is de kans groot, dat de malafide makelaars hier niet op afkomen, dus je krijgt meteen al een schifting.”
Maatschappelijke aanpak
Voor komend schooljaar zijn er genoeg plannen. Zo wil Scherpenisse nog meer onderzoek. “Hoe kan bijvoorbeeld het moraal worden versterkt onder makelaars, en ik zou graag een koppeling willen maken aan een mediaplan. Ook wil ik een meer lange termijn aanpak. Hoe kunnen we voorspellen welke panden interessant zijn voor malafide makelaars? Als we dit weten, zijn we ze een stap voor. Het is een maatschappelijke aanpak, vandaar dat er zoveel partners bij zijn betrokken om een zo groot mogelijke slag te slaan. Iedereen heeft een puzzelstukje in zijn bezit.”
Anker heeft zelfs al ideeën voor een volgende groep, de projectontwikkelaars. “Daar gaat ook wel eens wat mis. Hoe speelt dit bij hen? Dat is ook een interessant vraagstuk voor onze studenten om te onderzoeken.”
En Ayal? Zij ziet na afronding van haar studie een rol voor zichzelf weggelegd bij een onderzoeksteam bij de politie naar vastgoedcriminaliteit en de makelaarsbranche. “Dat had ik twee jaar geleden niet kunnen bedenken, ik zag mijzelf toen als toekomstig projectontwikkelaar. Dat is echt puur gekomen door mijn opdracht voor de politie. Het is een niet voor de hand liggend onderdeel van de opleiding Vastgoed & Makelaardij. Volgend jaar wil ik mijn minor richten op bestuurlijke ondermijning. Ik vind dit heel interessant en wil mijn kennis graag delen met anderen.”
