Dit verhaal gaat over thema's als depressie, zelfbeschadiging en suïcidale gedachten. Heb je hulp nodig? Neem contact op met je huisarts of bel gratis met 113 Zelfmoordpreventie via 0800-0113 of ga naar www.113.nl. Je bent niet alleen.
Op haar onderarm staat een tatoeage: een hartje, een hartslaglijn en de woorden Live Your Life. “Maar er staat nog iets op mijn arm”, zegt Yoy. Ze aarzelt even, dan schuift ze haar mouw op. Littekens worden zichtbaar. “Automutilatie,” zegt ze. De medische term voor jezelf verwonden, meestal uit psychische pijn, verdriet of onmacht.
De tatoeage is voor haar een baken. “Hij herinnert me eraan dat ik mezelf geen pijn moet doen. De puntkomma in het ontwerp staat symbool voor het moment waarop je denkt: ik wil stoppen, maar ik kies ervoor om door te gaan. Soms wil ik echt een punt achter mijn leven zetten, maar dan denk ik aan die puntkomma. Het is nog niet klaar. Ik wil nog verder.”
Jarenlang durfde Yoy niet te praten over haar mentale en fysieke problemen. Ze schaamde zich. “Als mijn ouders al zeiden dat ik me aanstelde, wat zouden anderen dan wel niet denken?” Maar dat veranderde op 8 juni, tijdens de Studentenwelzijnsdag van Hogeschool Rotterdam. Tim Hofman vertelde daar openhartig over zijn eigen worstelingen met depressie. Ook hij gebruikt tatoeages als ankerpunten voor hoop.
Nadat Tim zijn verhaal had gedaan, liep je naar hem toe en barstte je in huilen uit. Wat gebeurde er met je?
“Ik wilde hem bedanken voor zijn inspirerende verhaal. Hij durfde het eerlijke verhaal te vertellen, terwijl heel veel mensen niet willen vertellen waar ze last van hebben. Hij was heel open over zijn depressie en dat hij zichzelf soms een mislukkeling vindt. Dat was heel herkenbaar voor mij. Hij gaf goede adviezen, bijvoorbeeld om niet zo hard en streng voor jezelf te zijn. Dat raakte mij. Ik voelde me een soort van betrapt, omdat het zó herkenbaar was. Normaal gesproken vind ik het heel moeilijk om in het bijzijn van mensen te huilen, maar Tim bracht dat bij me naar boven.”
Wat raakte je?
“Alles kwam heel dichtbij. Dingen die ik tijden niet wilde toegeven, werden ineens de harde werkelijkheid. Ik heb al mijn problemen altijd zo veel mogelijk geparkeerd, aan de kant gezet. Ik wilde er niet aan denken. En tijdens het verhaal van Tim móést ik er wel aan denken. Eerst voelde ik de wanhoop, omdat ik me realiseerde dat ik studievertraging heb opgelopen. Maar daarna zei Tim dat het uiteindelijk echt wel goed komt. Of het nu rechts- of linksom is. Het gaf me hoop.”
Kun je vertellen wat voor problemen je al die jaren hebt geparkeerd?
“Op mijn zeventiende ben ik in het ziekenhuis opgenomen in verband met anorexia nervosa. Daar heb ik drie maanden gezeten. Toen raakte ik ook in een depressie en kreeg ik last van een angststoornis. Ik kom dan in een doemdenkmodus terecht en geloof er dan heilig in dat niks me meer gaat lukken. Verder ben ik bang dat mensen mij stom of naar vinden, me niet mogen. Daardoor probeer ik mijn best te doen om voor iedereen zo leuk mogelijk te zijn, maar dat is voor niemand handig. Na dit gesprek met jou kan ik op de scooter stappen en op weg naar huis alleen maar denken aan wat jij allemaal stom aan mij vindt. Ik heb daar geen controle over. Ik weet dat het niet klopt wat ik op zo’n moment denk, maar omdat het gevoel zó sterk is, krijg ik het niet uit mijn hoofd. Een jaar geleden ben ik ook nog eens fysiek heel erg ziek geworden. Ik zit nog steeds in een traject om uit te vinden wat het nou precies is.”
"Ik hoop dat mijn verhaal laat zien dat je niet alleen bent, en je je niet hoeft te schamen."
Wat voor klachten heb je?
"In april 2022 kon ik plotseling niets meer eten en drinken. Ik hield niks binnen. Met spoed werd ik opgenomen in het ziekenhuis en een paar dagen later werd ik weer ontslagen. Maar een paar dagen later was het weer raak. Wéér met spoed naar het ziekenhuis.”
Het had niks met anorexia te maken?
“Nee, niemand wist wat er aan de hand was. Ik hield niet eens water binnen, ik was volledig uitgedroogd. Na een weekend lang aan het infuus mocht ik weer naar huis en dan meestal op vrijdag moest ik weer worden opgenomen. In ongeveer twee maanden tijd ben ik twintig kilo kwijtgeraakt. Op een gegeven moment woog ik nog maar 40 kilo. Ook al mijn spierkracht was ik kwijt. Vanwege alle ziekenhuisopnames en onderzoeken heb ik veel studievertraging opgelopen. Het gaat inmiddels beter, al heb ik nog wel moeite met eten. Maar ik moet mezelf nog steeds laten onderzoeken. En als ik al een les kan bijwonen, is dat voor mij ongelooflijk vermoeiend. Als ik vier uur op school ben geweest, ben ik kapot. En de dag erna ook nog. Rechtop zitten kost me ongelooflijk veel moeite, omdat ik nauwelijks buik- en rugspieren meer heb.”
Dan is een studie volgen bijna niet mogelijk, toch?
“Mensen vragen natuurlijk vaak hoe het op school gaat. Goed hoor, zeg ik dan. Ik heb lange tijd ook voor mezelf gedaan alsof er niets aan de hand was. Op de Universiteit Utrecht ben ik na een jaar weggegaan, omdat het daar niet lukte. Na mijn overstap naar het hbo mocht ik van mezelf niet nóg meer vertraging oplopen. Bij Hogeschool Rotterdam probeerde ik niet aan mijn problemen te denken. Maar toen ik Tim Hofman hoorde praten op de Studentenwelzijnsdag besefte ik dat het juist heel goed is om toe te geven dat het totaal niet goed gaat. Dat gevoel werd versterkt door andere studenten die hun verhaal deden. Bijvoorbeeld door een studente met een visuele beperking. Het is niet vanzelfsprekend dat we allemaal zomaar mee kunnen komen tijdens een opleiding.”
Waarom wil je je verhaal delen?
“Ervaringsverhalen van anderen werken simpelweg het best. Ze zijn herkenbaar en komen binnen, juist omdat ze echt zijn. Toen ik naar Tim Hofman luisterde, raakte dat me enorm. Ik hoop dat studenten die mijn verhaal lezen iets soortgelijks ervaren. Dat ze weten: je bent niet alleen, en je hoeft je niet te schamen voor wat je doormaakt. Het helpt echt als je er met iemand over praat. Dat heb ik nu ook tijdens dit gesprek ervaren. Het voelt als loslaten. Wat ik meemaak is niet leuk en ik wens het niemand toe, maar als mijn verhaal anderen kan helpen, geeft dat het toch betekenis. Ook daarom wil ik graag social worker worden en misschien ook nog de opleiding Ervaringsdeskundige doen. Zodat ik zélf mensen met een depressie of eetstoornis kan helpen.”
Hoe zie je jouw toekomst hier op de hogeschool?
“Het is een lastige vraag, maar wel een relevante vraag. In de zomervakantie heb ik met mijn decaan, studieloopbaancoach en psycholoog een goede planning gemaakt. Wat kan ik dit jaar wel en niet doen, gezien mijn fysieke mogelijkheden en alles wat daarbij komt kijken. Het is moeilijk om me erbij neer te leggen dat ik wéér geen volledig schooljaar kan gaan volgen, maar met een betere planning voorkom ik hopelijk dat ik in een burn-out terechtkom. Dan maar even een ander tempo aanhouden dan de rest. Dat is mijn houvast.”
Net als jouw tattoo…
“Ja, mijn verhaal had al kunnen eindigen, met een punt. Af en toe heb ik die gevoelens nog steeds. Maar de puntkomma zorgt ervoor dat ik nog wil kijken wat er verder op mijn pad komt.”