De lector geeft aan het een uitdaging te vinden om samen oplossingen te creëren die het leven leuker en gezonder maken, voor mensen die het nodig hebben. ‘’Want door met elkaar te onderzoeken en te ontwerpen, kunnen we ook veel (blijven) leren van elkaar”, zegt Linda Wauben. De titel van de openbare les ‘Zorgtechnologie: dwarsligger voor de zorg’ verwijst dan ook naar het dwarsverband dat zorgtechnologie heeft op de andere onderzoekslijnen binnen Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam.
Door zorgtechnologie in te zetten kan meer rendement gerealiseerd worden – zowel sociaal als economisch – voor de andere zorggeoriënteerde onderzoekslijnen Zelfmanagement en Participatie, Samenhang in Zorg en Evidence-Based Care van Kenniscentrum Zorginnovatie. Zorgtechnologie definieert ze als ‘’de systematische toepassing van kennis voor de ontwikkeling, productie of het gebruik van zorginnovaties om een specifiek praktisch zorgdoel te bereiken’’. De onderzoekslijn Zorginnovatie met Technologie heeft als doel om met technologie de kwaliteit van de zorg te verbeteren en de kosten te beheersen.
Een belangrijk basisprincipe van Linda Wauben is dat je moet uitgaan van de daadwerkelijke eindgebruiker van een interventie of product. Om als het ware te kunnen ervaren wat deze nodig heeft, moet je je inleven in die gebruiker en ‘in diens schoenen lopen’, ofwel: actief lopen en inleven en niet alleen staan. Schoenen zijn ook op een andere manier kenmerkend voor de lector: ze bezit er 150 paar!
Systeembenadering
Een ander uitgangspunt is de systeembenadering. Bij een systeembenadering worden de componenten bestudeerd die bij een zorginnovatie betrokken zijn, zoals apparaten, instrumenten, de organisatie, mensen, taken en de fysieke omgeving afzonderlijk én in onderlinge wisselwerking. De innovaties moeten passen in dit systeem en de betrokken disciplines participeren daartoe in een cross-disciplinair innovatieteam, samen met de eindgebruikers. Zo’n team bestaat dan uit de belanghebbenden van de zorginstelling,
het technologiebedrijf, de kennisinstelling en de onderwijsinstelling samen met studenten en docenten van verschillende disciplines. De onderwijsinstelling, Hogeschool Rotterdam, staat centraal. Hogeschool Rotterdam zorgt immers voor de verbinding en ontwikkeling van onderwijs, onderzoek en praktijk.
ZOT-aanpak
Om zorginnovaties goed te kunnen onderzoeken en testen is een veilige testomgeving, een proeftuin, essentieel. De aanpak om zorginnovaties succesvol te onderzoeken, ontwerpen en implementeren noemt Linda de Zorgtechnologie-aanpak (kortweg de ZoT-aanpak genoemd). Deze aanpak licht zij toe aan de hand van het voorbeeld van TOPplus: richtlijnen voor het verbeteren van werkprocessen in de operatiekamer. Dit wordt in de praktijk toegepast in verschillende Nederlandse ziekenhuizen om incidenten in de operatiekamer te voorkomen en de communicatie en samenwerking te verbeteren, wat inderdaad gelukt is.
Er komen nog een aantal voorbeelden aan de orde, gepresenteerd door collega’s, studenten en samenwerkingspartners. Achtereenvolgens zien we
- de interventies ‘handen wassen voordat je de couveuse ingaat’ om infecties bij prematuur geboren baby’s te voorkomen
- een onderzoek naar Point-of-care-tests (POCT’s) waarmee patiënten bijvoorbeeld zelf hun bloedsuikerspiegel kunnen meten en dus niet naar de dokter hoeven, en
- bijvoorbeeld monitoring op afstand van demente ouderen voor in kleinschalige wooncomplexen. Stuk voor stuk waardevolle toepassingen van zorgtechnologie, die al in de praktijk gebruikt worden.
Zorgtechnologie en onderwijs
Linda Wauben gaat nog in op de inrichting van het onderwijs. Bij zorgtechnologie zijn vooral studenten betrokken vanuit de technische-, zorg-, business- en maatschappelijke kant. Belangrijk is dat ze een gezamenlijke taal ontwikkelen, zodat ze met elkaar kunnen communiceren. Hierdoor krijgen ze ook inzicht in hoe het er in de praktijk aan toe kan gaan. Sinds september 2015 bestaat er binnen Hogeschool Rotterdam de minor Zorgtechnologie, waardoor ook studenten van andere disciplines zich kunnen verbinden met dit vakgebied. De lector adviseert echter om het vak zorgtechnologie te integreren in alle major curricula van de zorggerelateerde onderwijsdisciplines, omdat technologie niet meer weg te denken is in de huidige maatschappij.
Aan het einde van de openbare les prijst CvB-lid Angelien Sanderman Linda om haar bijzondere prestaties, haar zorgvuldige werk en voortvarend doorgaan met de tijdrovende implementaties. In plaats van een cadeau wordt namens de hogeschool een donatie gegeven aan Big Brothers Big Sisters; een organisatie die kinderen die opgroeien in moeilijke omstandigheden een extraatje geeft. Van haar collega’s krijgt ze, heel toepasselijk, schoenen.