Het begrip neurodiversiteit werd in de jaren negentig geïntroduceerd door socioloog Judy Singer, die zelf autistisch is. In die tijd werd autisme gezien als een ongeneeslijke ziekte, iets wat een normaal leven in de weg zou staan. Judy wilde dit stigma doorbreken. Ze stelde dat de onzichtbare verschillen in onze hersenen net zo normaal zijn als uiterlijke verschillen. Aandoeningen als autisme en ADHD moeten we volgens Judy niet zien als medische problemen, maar als natuurlijke variaties. Neurodiversiteit gaat dus over het erkennen én waarderen van de verschillende manieren waarop onze hersenen werken.
Neurotypisch en neurodivergent
Binnen het concept neurodiversiteit zijn twee termen belangrijk: neurotypisch en neurodivergent. Neurotypisch verwijst naar hersenen die functioneren volgens de maatschappelijke norm. Mensen met een neurotypisch brein hebben bijvoorbeeld vaak een ingebouwd filter voor prikkels, en kunnen zich op sociaal vlak relatief makkelijk staande houden. Aan de andere kant heb je neurodivergente hersenen. Deze verwerken informatie op een manier die afwijkt van de norm. Onder neurodivergentie vallen neurologische variaties als autisme, OCD en ADHD, maar ook dyscalculie en dyslexie.
Onbegrip
Omdat neurotypische mensen in de meerderheid zijn, is onze samenleving grotendeels op hen ingericht. Dat begint vaak al op school, waar leerlingen die zich ‘anders’ gedragen worden gecorrigeerd. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die moeite hebben met stilzitten of sociale interactie. Neurodivergente mensen krijgen zo al vroeg het gevoel dat ze er niet bij horen. Ook later in het leven ervaren velen onbegrip. Omdat neurodivergentie onzichtbaar is, denken sommige mensen ten onrechte dat het ‘niet echt’ is.
Sem, een communicatiestudent met ADHD vertelt: “Ik hoor weleens dat ADHD niet bestaat. Daar kan mijn vriendin (ook ADHD’er) dan echt boos om worden.” Zo’n uitspraak is net zo misplaatst als zeggen dat geluidsgolven niet bestaan: onzichtbaar betekent niet afwezig.
Ook binnen de Hogeschool Rotterdam lopen er nog veel studenten helaas tegen obstakels aan. “Er zijn op mijn instituut geen stilteruimtes, de lessen zijn te lang en is er te weinig communicatie over de voorzieningen die er zijn voor studenten. Zoals extra tijd bij proefwerken,” zegt een communicatiestudent die anoniem wil blijven.
"Ik ben juist heel gevoelig, maar vind het moeilijk om mijn gevoelens uit te spreken."
Een masker dragen
Naast onbegrip hebben ook veel neurodivergente mensen last van hardnekkige stereotypen. Zo wordt bij autisme nog vaak gedacht dat iemand geen emoties voelt. “Ik ben juist een heel gevoelig persoon, maar vind het alleen moeilijk om deze gevoelens uit te spreken,” zegt communicatiestudent Joëlle.
Om aan de vooroordelen te ontsnappen, passen veel mensen hun gedrag aan. Dat heet maskeren. Ze forceren bijvoorbeeld oogcontact, blijven stil op hun plek zitten, of laten zelfs hun stem anders klinken. Maar maskeren kost veel energie. Op de lange termijn kan het leiden tot uitputting en zelfs een burn-out.
Inclusie
Veel problemen waar neurodivergente mensen mee te maken krijgen, komen niet voort uit hun brein, maar uit de manier waarop de maatschappij is ingericht. Steeds meer mensen omarmen hun diagnose en stellen niet langer de vraag ‘Wat is er mis met mij?’, maar: ‘Wat is er mis met de samenleving?”
Ook op de hogeschool kunnen we nog meer stappen zetten. Sem pleit voor ontmoetingsplekken voor neurodivergente studenten. Een andere student vraagt om duidelijkere communicatie vanuit de organisatie over voorzieningen en veranderende roosters. Hogeschool Rotterdam kan alleen een inclusieve hogeschool zijn, als er ook naar de wensen van deze studenten wordt geluisterd.
Hulp nodig?
Herken je je in dit verhaal en heb je hulp nodig? Of speelt er iets anders in je leven dat invloed heeft op je studie? Weet dat je terecht kan bij de afdeling Studentenwelzijn.
English version
Our brain is a fascinating organ. It regulates everything for us: from controlling body temperature to storing memories. Yet scientists still don’t know everything about it. What we do know: every brain works in its own way. That variation is called neurodiversity.
What is it exactly?
The term neurodiversity was introduced in the 1990s by sociologist Judy Singer, who is autistic herself. At that time, autism was seen as an incurable disease—something that would prevent a normal life. Judy wanted to break that stigma. She argued that the invisible differences in our brains are just as normal as physical differences. Conditions like autism and ADHD should not be viewed as medical problems, but as natural variations. Neurodiversity is about recognizing and valuing the different ways our brains work.
Neurotypical and neurodivergent
Within the concept of neurodiversity, two terms are key: neurotypical and neurodivergent. Neurotypical refers to brains that function according to societal norms. People with a neurotypical brain often have a built-in filter for stimuli and can navigate social situations relatively easily. On the other hand, neurodivergent brains process information in ways that differ from the norm. Neurodivergence includes neurological variations such as autism, OCD, and ADHD, but also dyscalculia and dyslexia.
Misunderstanding
Because neurotypical people are the majority, our society is largely designed for them. This often starts in school, where students who behave “differently” are corrected. Think of children who struggle to sit still or interact socially. Neurodivergent people often feel early on that they don’t belong. Later in life, many still experience misunderstanding. Because neurodivergence is invisible, some people wrongly assume it’s “not real.”
Sem, a communications student with ADHD, says: “I sometimes hear that ADHD doesn’t exist. My girlfriend (also ADHD) gets really angry about that.” Such a statement is as misplaced as saying sound waves don’t exist: invisible does not mean absent.
Unfortunately, many students at Rotterdam University of Applied Sciences still face obstacles. “My institute doesn’t have quiet spaces, classes are too long, and there’s too little communication about the accommodations available for students, like extra time during exams,” says a communications student who wishes to remain anonymous.
Wearing a mask
In addition to misunderstanding, many neurodivergent people struggle with persistent stereotypes. For example, people often assume that autistic individuals don’t feel emotions. “I’m actually a very sensitive person, but I just find it hard to express those feelings,” says communications student Joëlle.
To escape prejudice, many people adjust their behavior. This is called masking. They force eye contact, stay still in their seats, or even change the tone of their voice. But masking takes a lot of energy. In the long run, it can lead to exhaustion and even burnout.
Inclusion
Many of the problems neurodivergent people face don’t come from their brains, but from the way society is structured. More and more people embrace their diagnosis and no longer ask, “What’s wrong with me?” but instead: “What’s wrong with society?”
Our university can take more steps too. Sem advocates for meeting spaces for neurodivergent students. Another student asks for clearer communication from the organization about accommodations and schedule changes. Rotterdam University of Applied Sciences can only be truly inclusive if it listens to the needs of these students.
Need help?
Do you recognize yourself in this story and need support? Or is something else affecting your studies? Know that you can always reach out to the Student Wellbeing department.
