For English scroll down
Wat is intersectionaliteit?
Ras, gender, seksuele geaardheid, lichamelijke, psychische en/of verstandelijke beperking, maar ook klasse, inkomen, opleiding en religie vormen onderdelen van iemands identiteit. Deze kenmerken kunnen zowel privileges als discriminatie met zich meebrengen. Lange tijd dacht men dat verschillende vormen van ongelijkheid naast elkaar bestonden zonder elkaar te beïnvloeden, maar dat is niet het geval.
Een Zwarte vrouw met een fysieke beperking krijgt bijvoorbeeld niet alleen te maken met validisme vanwege haar beperking, maar ook met seksisme en racisme. Deze kruispunten van verschillende identiteiten kunnen leiden tot een opeenstapeling van discriminatie. Hetzelfde geldt voor een Islamitische queer persoon die zowel te maken heeft met moslimhaat als queerfobie. Intersectionaliteit gaat over het begrijpen van deze overlap en het erkennen van het feit dat verschillende vormen van discriminatie elkaar versterken.
Vrouwen en de geschiedenis van intersectionaliteit
Zwarte vrouwen waren de eersten die het concept van intersectionaliteit onderzochten. In 1989 introduceerde Kimberlé Crenshaw de term officieel in haar essay, terwijl Bell Hooks in 1981, in haar boek Ain’t I a Woman, al naar de samenloop van verschillende vormen van onderdrukking verwees, zonder de term toen te gebruiken. Ook in Nederland dachten academici decennia geleden al in termen van intersectionaliteit, hoewel ze het nog niet als zodanig benoemden. Gloria Wekker gebruikte de term voor het eerst in haar boek Caleidoscopische uit 2001.
In februari 2022 verscheen De zeven vinkjes van journalist Joris Luyendijk, waarin hij — als witte man — zijn eigen privileges beschrijft aan de hand van zeven vinkjes en zo het concept intersectionaliteit bespreekbaar maakt. Bij de publicatie klonk er kritiek: Luyendijk zou te weinig erkenning geven aan de Zwarte vrouwen die aan de basis stonden van het intersectioneel denken.
Intersectioneel feminisme
In de afgelopen jaren is feminisme steeds vaker verbonden met het begrip intersectionaliteit. Bij protesten zie je vaak de leus ‘My feminism will be intersectional or it will be bullshit’. Dit citaat van schrijfster Flavia Dzodan benadrukt dat feminisme niet alleen moet vechten voor gelijke rechten tussen mannen en vrouwen, maar ook moet oog hebben voor andere vormen van onrecht, zoals racisme, klassisme, en ableisme.
Intersectioneel denken in de praktijk
Intersectioneel handelen betekent dat je de verschillende lagen van iemands identiteit erkent en begrijpt hoe deze invloed hebben op hun kansen en ervaringen. Het gaat verder dan het afvinken van labels: je kijkt naar de volledige mens en de verschillende vormen van ongelijkheid die hun leven beïnvloeden. Als je bijvoorbeeld een demonstratie tegen discriminatie organiseert, zorg je niet alleen voor fysieke toegankelijkheid, zoals een rolstoeltoegankelijke locatie of gebarentolken. Je betrekt ook mensen uit verschillende gemeenschappen die te maken hebben met meerdere vormen van uitsluiting en zorgt ervoor dat hun stemmen gehoord worden in de organisatie en uitvoering.
Intersectionality: what it is and why it matters!
You may have come across the term intersectional feminism, intersectional perspective, or intersectional action. Intersectionality is about how different forms of inequality – such as racism, sexism, and classism – intersect and reinforce each other. In this article, you will learn what intersectionality is and why this concept is essential for anyone who wants to work towards inclusion.
What is intersectionality?
Race, gender, sexual orientation, physical, mental, and/or intellectual disabilities, as well as class, income, education, and religion, are parts of a person's identity. These characteristics can bring both privileges and discrimination. For a long time, it was thought that different forms of inequality existed alongside one another without affecting each other, but that is not the case.
For example, a Black woman with a physical disability does not only face ableism due to her disability, but also sexism and racism. These intersections of different identities can lead to an accumulation of discrimination. The same applies to a Muslim queer person who experiences both Islamophobia and queerphobia. Intersectionality is about understanding these overlaps and recognizing that different forms of discrimination reinforce each other.
Women and the history of intersectionality
Black women were the first to explore the concept of intersectionality. In 1989, Kimberlé Crenshaw officially introduced the term in her essay, while Bell Hooks referred to the intersection of different forms of oppression in her 1981 book Ain’t I a Woman, without using the term at that time. In the Netherlands, academics had been thinking in terms of intersectionality decades ago, although they did not label it as such. Gloria Wekker was the first to use the term in her 2001 book Caleidoscopische.
In February 2022, Dutch journalist Joris Luyendijk published De zeven vinkjes (the seven checkboxes), in which he – as a white man – describes his own privileges through seven checkboxes and makes the concept of intersectionality more widely discussed. The publication received criticism: Luyendijk was said to give insufficient recognition to the Black women who laid the foundation for intersectional thinking.
Intersectional feminism
In recent years, feminism has increasingly been associated with the concept of intersectionality. At protests, you often see the slogan "My feminism will be intersectional or it will be bullshit". This quote by writer Flavia Dzodan emphasizes that feminism must not only fight for equal rights between men and women but also address other forms of injustice, such as racism, classism, and ableism.
Intersectional thinking in practice
Intersectional action means recognizing the different layers of a person's identity and understanding how these influence their opportunities and experiences. It goes beyond ticking off labels: you look at the whole person and the various forms of inequality that affect their life. For example, if you organize a demonstration against discrimination, you ensure not only physical accessibility, such as wheelchair-accessible locations or sign language interpreters, but also involve people from various communities who experience multiple forms of exclusion, ensuring that their voices are heard in both the organization and execution of the event.
Disclaimer
De auteur van dit artikel kiest ervoor 'Zwart' met een hoofdletter te schrijven, een keuze die wij ondersteunen. Deze schrijfwijze wordt steeds vaker gebruikt om de politieke en culturele betekenis van de Zwarte gemeenschap te benadrukken, zoals ook wordt toegelicht in HET ANTIRACISME HANDBOEK (pagina 18 en 19) van Chanel Matil Lodik, of in dit artikel op OneWorld.