Islamofobie of moslimdiscriminatie is het buitensluiten of ongelijk behandelen van mensen vanwege hun islamitische geloof, of zelfs het uiten van haat tegen hen. Moslims worden hierbij vaak afgeschilderd op basis van vooroordelen.
Van werk tot woning
Volgens onderzoek van het Bureau van de Europese Unie voor de Grondrechten ervaart 55 procent van de Nederlandse moslims discriminatie op basis van hun geloof. Het College voor de Rechten van de Mens toont in haar onderzoek dat moslims discriminatie ervaren bij het zoeken van werk of een woning, door hun Arabische achternaam.
Het Nederlandse Regioplan-onderzoek laat zien dat moslimdiscriminatie naar voren komt in media, politiek en onderwijs. Het onderzoek laat ook zien dat negatieve aannames over moslims vaak onbesproken blijven, waardoor ze steeds vaker terugkomen en genormaliseerd raken. Volgens het Nederlandse Regioplan zijn negatieve uitspraken over moslims zo gewoon geworden dat ze vaak niet als discriminatie worden herkend. Vooral moslims van jongere generaties hebben hierdoor vaak het gevoel niet als volwaardig te worden gezien.
“Ik heb ooit de vraag gekregen of ik werd gedwongen om een hoofddoek te dragen.”
Studenten aan het woord
Uit de Nederlands Moslims Enquête (NME) blijkt dat negatieve opmerkingen over moslims ook onder studenten veel voorkomen. Zo geeft vijftien procent van de moslimstudenten aan nare opmerkingen van medestudenten te krijgen over hun religieuze identiteit. Twintig procent hoort dergelijke opmerkingen zelfs van docenten.
Deze vooroordelen hebben concrete gevolgen voor het dagelijks leven van studenten. Een studente uitte haar frustratie over aannames rond het dragen van een hoofddoek: “Ik heb ooit de vraag gekregen of ik werd gedwongen om een hoofddoek te dragen.” Ze legt uit dat zulke opmerkingen vervelend zijn, omdat het suggereert dat haar keuze niet vrijwillig is. “Ik denk dat mensen vaak niet beseffen hoe schadelijk zulke opmerkingen kunnen zijn.”
Een andere student benadrukt dat generalisaties over moslims te vaak voorkomen. “Soms heb ik het gevoel dat ik me moet verantwoorden voor de acties van anderen. Mensen scheren alle moslims over één kam.”
Moslimdiscriminatie (h)erkennen
Voor studenten is het belangrijk dat moslimdiscriminatie wordt herkend en dat duidelijk wordt hoe het zich kan uiten. Als we dit samen bespreekbaar maken, ontstaat er ruimte voor begrip en voor een schoolomgeving waar iedereen zich gezien en geaccepteerd voelt.
Bij Hogeschool Rotterdam zetten verschillende initiatieven zich hiervoor in. INCLUDED is daar een voorbeeld van. We bouwen aan een community waarin studenten hun verhalen kunnen delen en nieuwe perspectieven een plek krijgen. Door ervaringen zichtbaar te maken en kennis te delen, wordt het makkelijker om racisme, discriminatie en uitsluiting te herkennen en bespreekbaar te maken.
Het erkennen van discriminatie is een belangrijke stap richting verandering. Het helpt om ervaringen van moslimstudenten serieus te nemen en samen te werken aan meer veiligheid en inclusie op school. Zo dragen we bij aan een leeromgeving waar iedereen zich thuis kan voelen.
Hulp nodig?
Herken je je in dit verhaal en heb je hulp nodig? Of speelt er iets anders in je leven dat invloed heeft op je studie? Weet dat je terecht kan bij de afdeling Studentenwelzijn.
English version
A comment about your headscarf. A joke about terrorism. A question asking if you’re "forced" to fast. For Muslims, these are not small things, but signals that add up to a feeling of exclusion. That exclusion or different treatment is called Islamophobia. It’s not a new phenomenon, but a growing problem in the Netherlands. Research shows that Muslims face discrimination more often. What does that look like, and what does it mean for students at our university?
Islamophobia: what it means
Islamophobia, or anti-Muslim discrimination, is the exclusion or unequal treatment of people because of their Islamic faith, or even expressing hatred toward them. Muslims are often portrayed through stereotypes and prejudices.
According to research by the European Union Agency for Fundamental Rights, 55 percent of Dutch Muslims experience discrimination based on their religion. The Netherlands Institute for Human Rights shows in its research that Muslims face discrimination when looking for a job or housing, often because of an Arabic surname.
Dutch research by Regioplan reveals that Islamophobia appears in media, politics, and education. It also shows that negative assumptions about Muslims often remain unspoken, which allows them to persist and become normalized. According to Regioplan, negative remarks about Muslims have become so common that they are often not recognized as discrimination. Young generations of Muslims frequently feel they are not seen as equal.
Students speak put
The Dutch Muslim Survey (NME) shows that negative comments about Muslims are common among students. Fifteen percent of Muslim students report receiving hurtful remarks from fellow students about their religious identity. Twenty percent hear such comments from teachers.
These prejudices have real consequences for students’ daily lives. One student expressed frustration about assumptions regarding wearing a headscarf: “I was once asked if I was forced to wear a headscarf.”
She explains that such comments are upsetting because they suggest her choice isn’t voluntary. “I think people often don’t realize how harmful these remarks can be.”
Another student emphasizes that generalizations about Muslims happen too often: “Sometimes I feel like I have to justify myself for the actions of others. People lump all Muslims together.”
Recognizing islamophobia
For students, it’s important that Islamophobia is recognized and that we understand how it manifests. By making this a topic of conversation, we create space for understanding and for a school environment where everyone feels seen and accepted.
At Rotterdam University of Applied Sciences, several initiatives work toward this goal. INCLUDED is one example. We are building a community where students can share their stories and give new perspectives a place. By making experiences visible and sharing knowledge, it becomes easier to recognize and address racism, discrimination, and exclusion.
Acknowledging Islamophobia is an important step toward change. It helps us take the experiences of Muslim students seriously and work together toward greater safety and inclusion at school. This way, we contribute to a learning environment where everyone can feel at home.
