Circolab

De maritieme maakindustrie staat voor een grote duurzaamheidsuitdaging. Bedrijven moeten hun emissies en afvalstromen in de productieketens verminderen én duurzame schepen ontwerpen en bouwen die gedurende de hele levenscyclus meegaan. Deze verduurzaming is noodzakelijk om minder afhankelijk te worden van andere landen (zoals China), om te voldoen aan aankomende wet- en regelgeving, en om slim om te gaan met schaarse grondstoffen – een urgentie die sinds de pandemie extra zichtbaar is geworden.

Daarbij komt dat 'sustainability' in de praktijk vaak slecht verenigbaar is met de uiteenlopende input- en outputdata van verschillende producenten. Juist daarom is ketenbrede, casuïstiek gedreven ondersteuning essentieel. Circolab helpt maritieme maakbedrijven en toeleveranciers om circulaire en duurzame oplossingen te implementeren, met een sterke focus op samenwerking met lokale partijen.

Drieledige doelstelling van Circolab:

1. Werven, toeleveranciers en ketenpartners praktisch ondersteunen bij het verduurzamen van de volledige productieketen.

2. Jong talent betrekken bij het ontwikkelen van oplossingen voor circulariteit en duurzaamheid. Zo raken zij enthousiast en goed voorbereid op een loopbaan in de (maritieme) maakindustrie.

3. De regio Rotterdam-Drechtsteden profileren als koploper in circulaire oplossingen en verduurzaming binnen de maritieme sector.

Focus op de refit-markt
Circolab richt zich specifiek op de refit-markt: het renoveren, verbouwen en onderhouden van schepen. Deze markt groeit sterk en is cruciaal om bestaande schepen en onderdelen aan te passen aan nieuwe duurzaamheidsstandaarden. Zo krijgen schepen een tweede leven met minimale milieubelasting.

Samenwerking en aansturing
In samenwerking met bedrijven binnen de keten werkt Circolab aan duurzaam materiaalgebruik en het terugdringen van emissies, afval en verspilling. Binnen het lab passen betrokken partijen innovatieve oplossingen toe die de maritieme sector verder helpen verduurzamen. Een projectleider stuurt Circolab aan, in nauwe samenwerking met de gemeente Rotterdam (sector Maritiem) en de deelnemende bedrijven.

Professional Doctorate als kern van het project
Een Professional Doctorate (PD) vervult de centrale rol binnen dit project. Deze nieuwe functie bevindt zich momenteel in de verkenningsfase, met betrokkenheid van HR, onder andere voor de sector Maritiem. De PD is een EQF8-rol (vergelijkbaar met PhD-niveau), maar richt zich veel sterker op het toepassen van onderzoek in de praktijk. Daarmee is het project innovatief op twee fronten: zowel qua inhoud als qua vorm van onderzoek.

Twee niveaus van circulariteit binnen Circolab

1. Binnen refitprocessen:
   Bedrijven ontvangen ondersteuning bij het verminderen van afval en het efficiënter inzetten van materialen. Dit gebeurt aan de hand van een methodiek die verbeterkansen in processen en eindproducten zichtbaar maakt.

2. Op het niveau van het vaartuig:
   Hier ligt de focus op de volledige levenscyclus van een schip, inclusief remanufacturing, reparatie en hergebruik van materialen en onderdelen. Ook hierbij ondersteunt een methodiek bedrijven om concrete verbeteringen door te voeren.

Onderzoek met praktijkimpact
De PD leidt het onderzoek, waarbij de vraagstukken van bedrijven centraal staan. Het doel is om – met wetenschappelijke ondersteuning – tot praktische resultaten en innovatieve oplossingen te komen die bijdragen aan besparing van materiaal en CO₂.

Onderzoek in samenwerking met studenten
Naast haar eigen onderzoeksproject voert de PD ook praktijkgericht onderzoek uit binnen bedrijven, samen met studenten. Dit kan gaan om kleinere projecten die geïntegreerd zijn in het onderwijs, zoals PI-projecten, maar ook om afstudeeropdrachten voor bachelor- en masterprogramma’s (BSc en MSc).

Door deze samenwerking krijgen studenten van verschillende opleidingen en instellingen de kans om hun kennis toe te passen op realistische, actuele vraagstukken. Zo bereiden zij zich voor op complexe uitdagingen in de sector én leveren zij een directe bijdrage aan innovatieve, duurzame oplossingen voor de industrie.

Concrete opbrengsten van het project
Het project richt zich op het ontwikkelen van twee praktische methodieken:

1. Een methodiek die bedrijven inzicht geeft in waar zij stappen kunnen zetten op het gebied van circulariteit – zowel binnen hun processen als in het eindproduct dat zij aan klanten leveren.

2. Een methodiek die bedrijven helpt om de geïdentificeerde verbeterpunten daadwerkelijk te implementeren.

Om deze methodieken effectief en breed toepasbaar te maken, is het essentieel om tot een eenduidige manier van vaststellen van circulariteit te komen. Deze aanpak moet niet alleen passen binnen de maritieme sector, maar ook aansluiten op andere industrieën en op de regelgeving die momenteel in ontwikkeling is.

Samenwerking voor een circulaire maritieme toekomst
Dit project is een samenwerking tussen de Gemeente Rotterdam, TU Delft en Hogeschool Rotterdam, in combinatie met toonaangevende bedrijven zoals Damen Shipyards, Oceanco, Marine Services Noord, Heinen & Hopman, Aegir Marine, Bureau Veritas en Netherlands Maritime Technology (NMT).

Diverse onderwijsinstellingen zijn betrokken om studenten met uiteenlopende achtergronden in te zetten op praktijkgerichte vraagstukken. Daarnaast zoeken we actief naar bedrijven en organisaties die willen bijdragen aan circulaire en duurzame innovaties in de maritieme sector.

Meer weten over Circolab Maritiem of meewerken aan een duurzame, circulaire maritieme toekomst? Neem gerust contact met ons op!