Dit onderzoek richt zich op het component ‘dak’. Een component laat zich het best beschrijven als samengestelde bouwdelen die voorzien in een gebruiksfunctie. Dit schaalniveau helpt ons richting opschaling. Het is namelijk een niveau dat zit tussen het individuele product en de volledige woning. Hiermee kunnen we de woningvoorraad van ruim 8 miljoen woningen in Nederland (alleen in Rotterdam al 320.000) terugbrengen naar een beperkt aantal groepen. Als we meer weten over de component dak en de randvoorwaarden voor renovatie, dan is het eenvoudiger om hier oplossingen voor te ontwikkelen en de opgedane kennis continue te blijven. Andere onderzoekers hanteren dezelfde ontsluiting, maar dan bijvoorbeeld voor de gevel, of toegepast op de renovatiemarkt.  

Aan de hand van de wijk Schiebroek zijn de aanwezige woningtypen geïnventariseerd en geordend. Specifiek voor de daken zijn hier groepen gemaakt met gelijksoortige daken. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat daken van individuele woningen meestal een geheel vormen. Vandaar dat er groepen op blokniveau zijn gemaakt. Op basis van deze blokindeling is de buurt opnieuw geordend. Ter validatie is ook Noordereiland in Rotterdam beschouwd net als Bospolder Tussendijken, Oude Westen en nog twee. Dit leverde aanvullende groepen daken op die eerder nog niet voorkwamen. Met deze indeling in daken hebben we een andere ordening die schaal biedt. 320.000 woningenzijn daarmee terug te brengen naar een beperkt aantal typologiën. Deze basistypen, zoals hellend dak met dakkapel, zijn het uitgangpunt voor productontwikkeling. Er zijn per typologie bestaande referentietypen gedefinieerd. Uitgangspunten op basis van energiebesparing, circulariteit maar vooral ook bruikbaarheid worden hiervoor geformuleerd. Het grote verschil is echter dat dit nu niet voor één project van 20 woningen wordt gedaan, maar dat de potentie voor Rotterdam circa 30% van de stad betreft. Dat is een afzetmarkt van 100.000 toepassingen. Deze benadering zorgt ervoor dat bedrijven een andere businesscase kunnen opbouwen dan wat zij tot voorkort deden.  

Het onderzoek is uitgevoerd door docent-onderzoeker Anjo Peeters. Dit zorgt ervoor dat vraagstukken en bevindingen in het docententeam worden teruggekoppeld. Er is een afstudeeratelier opgezet ‘Rotterdamse daken’ met renovatie als onderwerp waar twee studenten met twee referentietypen aan de slag zijn gegaan. Binnen dit atelier zijn ook meer gedetailleerde vragen zoals optoppen of verduurzamen aan bod gekomen.  

Het resultaat is een aangetoonde ordening van dak typologieën, die gebruikt kan worden voor verder (product)ontwikkeling en op die manier een bijdrage levert aan de opschaling van duurzame renovatie.

Dit onderzoek is gekoppeld aan eerdere onderzoek naar de component gevel, en is verwant aan het lopend onderzoek naar de marktpotentie voor Component Renovatie.  

De vijfde gevel opnieuw beschouwd

De verduurzamingsopgave is actueler dan ooit. Tot nu toe ligt die opgave van de gebouwde omgeving niet op de gewenste snelheid als we kijken naar reductie van de CO2-emissies. Willen we voldoen aan de internationale afspraken dan moeten we op zoek naar een manier om de renovatie snelheid te verhogen. Tot nu toe zien we dat de aanpak fragmentarisch is, telkens worden er nieuwe projecten gestart, met veel voorwerk en veel afstemming. Dat moet efficiënter kunnen!

Download de publicatie