Menu
    English

    Hoe meet je een glimlach?

    Het bewijs van didactisch coachen

    13 mei 2025

    Met het hebben van hoge verwachtingen in de les, dragen docenten bij aan studentsucces en kansengelijkheid. Het lijkt dus logisch om elke docent te trainen om hoge verwachtingen te laten zien. Maar wat is het effect van een docententraining en wat doet hoge verwachtingen-gedrag met het zelfvertrouwen van een student of leerling? Shyro van Nieuwenhuijsen, onderzoeker bij het lectoraat Didactiek van hoge verwachtingen, kreeg een promotievoucher om dit te onderzoeken.

    Met didactisch coachen maak je hoge verwachtingen concreet. De basisprincipes hiervan zijn vragen stellen, specifieke feedback en niet te veel aanwijzingen geven. De interactie tussen docenten en studenten of leerlingen is hiermee leerbevorderend. Een manier van werken die aansluit bij één van ambities van Hogeschool Rotterdam: studentsucces. Hier wordt een omgeving gecreëerd waarin studenten zich welkom, veilig, gezien en gekend voelen. 

    Zelfredzaamheid bevorderen 

    Shyro werd gegrepen door didactisch coachen toen hij met de vakgroep Natuurkunde als een van de eersten een training volgde van Lia Voerman, lector Didactiek van hoge verwachtingen. “Didactisch coachen heeft een grote invloed gehad op mij als docent en op de rest van mijn leven’’, vertelt Shyro. "Ik denk dat het doel van docent zijn is dat je mensen helpt, hen de tools geeft om later zelfredzaam te zijn en om zelfvertrouwen te hebben. Daarin ondersteunt didactisch coachen mij.”  

    Didactisch coachen doe je samen 

    De leden van de vakgroep Natuurkunde, zowel docenten als leidinggevenden, hebben didactisch coachen geïntegreerd in de onderlinge samenwerking. Ze houden elke periode een video-intervisie. Iedereen brengt dan een videofragment van een lessituatie mee waar het team vanuit didactisch oogpunt naar kijkt. Ook de studenten zijn inmiddels gewend aan de werkwijze. Shyro: “We waarschuwen nieuwe studenten dat het bij ons een beetje anders gaat. Wij stellen veel vragen aan hen, terwijl ze misschien juist veel vragen aan ons zouden willen stellen. Op een bepaald punt hebben ze didactisch coachen zo goed onder de knie, dat als we ze vragen om feedback te geven, ze dat doen op precies de manier die de theorie omschrijft. Bovendien passen ze didactisch coachen toe op hun eigen stagescholen”. 

    “Didactisch coachen heeft een grote invloed gehad op mij als docent en op de rest van mijn leven."

    Shyro van Nieuwenhuijsen Promovendus

    Positief effect 

    Voor Shyro is het effect van didactisch coachen evident: “Bij bepaalde interventies, bijvoorbeeld wanneer je iemand complimenteert op gedrag, zie je de ander stralen. Je maakt even echt contact in dat moment. Dat is voor mij de bevestiging. Sterker nog: als je ziet dat het effect heeft wat je doet, ga je harder werken”.  

    Lia Voerman heeft in 2014 met haar onderzoek al aangetoond dat de training zorgt voor een toename in de frequentie van het geven van positieve en specifieke feedback door docenten. Shyro gaat in zijn onderzoek nog een stapje verder. Hij kijkt namelijk ook naar het effect van de training op het hoge verwachtingen-gedrag van docenten en het zelfvertrouwen van leerlingen, gezien vanuit het aantal interventies en de perceptie van leerlingen.  

    Aan de slag met het onderzoek 

    Shyro gaat aan de slag met vragenlijsten en data uit telformulieren. Met zo’n telformulier worden er tien minuten van een les geanalyseerd en tellingen gedaan van het aantal interventies. Op basis daarvan wordt een interventie- en sequentieanalyse opgesteld van het vertoonde hoge verwachtingen-gedrag van een docent. Shyro is inmiddels begonnen met het analyseren van voorlopige data om de meetinstrumenten en het proces te verfijnen. Momenteel werkt hij samen met Gosse Romkes en Luuk van Schie, collega-onderzoekers van de kenniskring van het lectoraat, aan een vragenlijst die de perceptie van leerlingen meet als het gaat om het hoge verwachtingen-gedrag dat docenten vertonen in de les.  

    Een andere vragenlijst moet inzicht geven in de self efficacy van leerlingen en docenten. Volgens Shyro is vooral de omvang van het onderzoek uniek: “Voor dit promotie-onderzoek krijg ik tellingen van bijna 2.000 docenten over twee jaar. Ik heb zelf nog nooit iets gezien over een onderzoek van deze omvang en waarbij er gebruik gemaakt wordt van lesopnames. Het maakt het statistisch bijzonder sterk”. 

    Wereldwijde verspreiding 

    De motivatie van Shyro om dit promotie-onderzoek te doen, is duidelijk: didactisch coachen wijder verspreiden: “Als het werkt om met mijn onderzoek aan te tonen dat deze training voor docenten werkt, dan is er geen reden meer om niet vanuit hoge verwachtingen te werken. Het zou zo tof zijn als hogescholen en universiteiten wereldwijd vanuit het model zoals opgesteld door Lia, een cursus wijden aan de diactiek van hoge verwachtingen. Ik weet dat het invloed gaat hebben op de levens van leerlingen en studenten”. 

    Shyro wordt bij zijn promotieonderzoek begeleid door lectoren Lia Voerman en Jarise Kaskens en door zijn promotor Perry den Brok, professor Education and Learning sciences aan de Universiteit in Wageningen. 

    Benieuwd naar wat didactisch coachen heeft opgeleverd voor de leden van de vakgroep Natuurkunde? Bekijk deze video: