Trigger warning: dit artikel gaat over depressie en alcoholverslaving en kan als schokkend worden ervaren
Na lange tijd was het er ineens weer, dat depressieve gevoel. En ook een paniekaanval bleef niet uit. Het ene na het andere familielid kreeg gezondheidsklachten, en dat trok ze even niet. De angst om alleen over te blijven borrelde weer op. “Ik zie mijn omaatje hard achteruit gaan”, zegt Michelle. “Dat is de moeder van mijn moeder. Zij is een klein stukje dat ik nog heb van mijn overleden moeder, dat wil ik niet ook nog eens verliezen. Zo is er nog een aantal voorbeelden. En dan ga ik toch maar door, totdat ik in elkaar stort en alleen maar op de bank wil liggen.”
Hoe lang heb je op die bank gelegen?
“Gelukkig nog geen dag. Een vriend uit ons ‘depressiegroepje’ – we kennen elkaar van therapie – appte wie er zin had om iets te gaan doen. Met hen kan ik er goed over praten, zij begrijpen mij. Dat maakt het allemaal iets lichter. We zijn naar de Westfield Mall in Leidschendam geweest en hebben daar van 13:00 tot 21:00 uur doorgebracht, terwijl we eigenlijk maar een uurtje de deur uit zouden gaan.”
Zullen we even heel ver terugspoelen? Wat zijn jouw eerste herinneringen aan de alcoholverslaving van jouw moeder?
“Op mijn achtste kreeg ik in de gaten dat ik voor mijn moeder nooit goed genoeg was. Dat liet ze duidelijk merken. Debieltje en mongooltje waren haar ‘koosnaampjes’ voor mij. Door haar psychische gezondheid en alcoholgebruik leefde ik niet in een veilige omgeving.”
Poeh, een meisje van 8… Hoe ging het in de jaren daarna?
“Ik ben een emotie-eter, dus als ik niet goed in mijn vel zit, ga ik heel veel eten. Op school werd ik gepest met mijn overgewicht. Dat was altijd heel lastig. Gelukkig had ik veel aan mijn omaatje en mijn vader. Mijn vader, die tot mijn 14e bij mijn moeder is gebleven, was altijd de stabiele factor en mijn beste vriend. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik alles had wat ik nodig had.”
Heeft hij ervoor gezorgd dat je bent gaan studeren?
“Ja, hij is mijn grote motivator. Mijn vader vindt het wel jammer dat ik zo langer over mijn studie doe, haha. Maar hij zegt ook: als je uiteindelijk je diploma hebt, moet je daar ongelooflijk trots op zijn. Zeker ook omdat ik van het mbo kom.”
(Artikel gaat verder onder de foto)
Welke opleiding volgde je?
“Sociaal Cultureel Werk.”
Dus Social Work was een logische vervolgstap.
“Nou, ik heb eerst nog een jaar de lerarenopleiding Geschiedenis gevolgd, ook hier op Hogeschool Rotterdam. Als kind van 4 was ik al geïnteresseerd in alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken had, vandaar. Maar al snel bleek dat ik dat vooral als hobby moet blijven volgen en niet als werk. Van mijn veertiende tot mijn zestiende heb ik in een gezinshuis en een crisishuis gezeten. Daarna wist ik: wat zij voor mij doen, wil ik ook voor anderen doen. Ik heb er namelijk heel veel aan gehad. De jeugdzorgbegeleiders hebben geholpen met mijn terugkeer naar huis. Op die manier wilde ik mensen helpen die in dezelfde situatie zitten als ik, vandaar mijn keuze voor Social Work.”
Was het in jouw situatie lastig om een hbo-studie te gaan volgen?
“Het mbo had ik met twee vingers in mijn neus afgerond, dus ik dacht dat het hbo me ook wel gemakkelijk af zou gaan. Maar in het eerste jaar van Social Work is het vooral een kwestie van jezelf leren kennen. Dat was heel confronterend. Op een gegeven moment hadden we tijdens een les gesprekken met acteurs en een van hen nam precies dezelfde rol aan als mijn moeder, die kort daarvoor was overleden. Dat kwam zó dichtbij dat ik me volledig afschermde. Toen kreeg ik te horen dat ik moest uitkijken met mijn zakelijke houding. Op school wisten ze wel dat mijn moeder was overleden en dat het mentaal niet altijd even goed met mij ging. Maar na de les met acteurs heb ik tegen mijn studieloopbaancoach alles verteld. Daardoor kreeg ik de eerste drie jaar best wel wat steun, maar in het vierde jaar kom je minder op school en ben je meer op jezelf aangewezen.”
Hoe was dat voor je?
“Lastig, want ik voelde me niet meer gehoord. Maar gelukkig kwam ik er door een krantenartikel achter dat er veel meer mensen met dezelfde mentale problemen rondlopen als ik. Binnen die groep ben ik dus eigenlijk heel normaal. Daardoor voelde ik me niet meer alleen. Ik heb verschillende therapieën gedaan en binnenkort start ik in een zelfbeeldtherapiegroep. Ik vind iedereen goed behalve mezelf, ik zal niet snel respect voor mezelf hebben.”
Het verdient alleen al respect dat je hier zo openhartig over praat, toch?
“Dat besef komt wel steeds meer, ja. Ik wil dat het geen taboe meer is dat jongeren met mentale problemen kampen, omdat hun ouders verslaafd zijn of waren aan alcohol. Daarnaast helpt het me ook gewoon heel erg door erover te praten. Ik heb met interviews in Trouw en het AD gestaan en ik was te horen op de radio. Daardoor word ik aangesproken door mensen die in dezelfde situatie zitten. Op die manier heb ik in de wachtkamer van therapie een vrouw leren kennen die nu een vriendin van me is. Ik werk bij een kinderopvang en een collega zei dat een jongetje bij mij op de groep ouders heeft die verslaafd zijn aan alcohol. Ze had hem verteld dat ik hetzelfde heb meegemaakt. Het jongetje van 11 jaar kwam naar me toe om te zeggen dat hij zag dat het met juf Michelle goed gaat, dus dat het met hem zelf ook wel goed zou komen.”
Wat doet dat met je?
“Ik vond het heftig! Zo rot dat hij hetzelfde moet doorstaan dat ik heb moeten doorstaan. Dat emotioneert me.”
Maar je geeft hem ook hoop door jouw verhaal met de buitenwereld te delen.
“Ja, ik ben blij dat ik die stap heb durven zetten. Ik ben niet meer dat meisje van 8 dat niks kon. Ik kan juist nu heel veel bereiken met het feit dat ik toen in die situatie zat.”
Hoe lang ben je inmiddels met jouw studie bezig?
“Mijn moeder is acht jaar geleden overleden, dus in september acht jaar. Ik moet en zal mijn diploma halen, ook al doe ik er tien jaar over. Ik ga mijn diploma halen.”
En als het zover is…?
“Dan ben ik heel trots, zeker gezien de weg die ik heb afgelegd. Als ik kijk naar de persoon die ik was toen ik met Social Work begon en degene die ik nu ben, is dat een wereld van verschil.”
Op welke manier denk je aan je moeder als je je diploma in ontvangst neemt?
“Het is voor het eerst dat ik er moeite mee heb dat ze is overleden. Voorheen dacht ik: oh ja, we zijn weer een jaar verder. Meer niet. Maar nu vraag ik me bijvoorbeeld af of ze trots zou zijn op de stappen die ik heb gezet in mijn persoonlijke ontwikkeling. Of trots op me is als ik mijn diploma haal, dat soort dingen.”
Betekent dat dat je het nu meer een plekje kunt geven?
“Ik heb inderdaad het gevoel dat de rouwverwerking nu pas echt kan beginnen. Járen ben ik vooral boos geweest, maar nu kan ik ook liefdevol naar mijn moeder kijken. Daardoor mis ik haar steeds meer.”
Onderzoeker Dorine van Namen van ons Kenniscentrum Zorginnovatie doet onderzoek naar wat de invloed is van verslaving op naasten. Daar ben jij direct bij betrokken, toch?
“Ja, ik ben een van de mensen uit haar onderzoeksgroep en tijdens haar gastcolleges over dit onderwerp vertel ik mijn verhaal. Daar ben ik heel blij mee. Niet alleen voor mezelf, maar vooral voor medestudenten die hetzelfde meemaken en er dankzij de gastles over durven te praten. Want alleen als we weten dat ze in zo’n situatie zitten, kunnen ze hulp krijgen.”
Dus wat is jouw tip aan medestudenten?
“Praat erover, praat erover, praat erover. En tegen docenten, decanen en studieloopbaancoaches zou ik willen zeggen: luister ernaar, luister ernaar, luister ernaar. Zet een kopje thee en koekjes klaar en luister. De eerste keer zal het probleem misschien nog niet volledig naar voren komen. Maar de tweede keer al iets meer en de derde keer wellicht helemaal. We willen gehoord worden, neem de tijd voor ons.”
Struggles
Dit is een verhaal in de reeks Struggles, waarin studenten vertellen hoe hun persoonlijke omstandigheden invloed hebben op hun studie. Lees ook het verhaal van Yoy, die benadrukt dat je als student niet alleen bent als je mentale problemen ervaart. Synthia heeft de ziekte van Bechterew, waardoor ze studievertraging op heeft gelopen.
Studentenwelzijn
Vraag om hulp
Loop je ergens tegenaan tijdens jouw studie en wil je daar met iemand over praten en/of hulp vragen? Je kunt altijd terecht bij onze afdeling Studentenwelzijn: studentenwelzijn@hr.nl.