Menu English

Adviescollege: verdeel vergunningen commerciële FM-frequenties in 2022 opnieuw

Lector Paul Rutten lid college dat staatssecretaris Keijzer (EZK) adviseert

08 oktober 2020

Verdeel de vergunningen voor commercieel gebruik van FM-frequenties in 2022 opnieuw. Dat is de kern van het rapport dat het Adviescollege verdeling frequentieruimte commerciële radio aanbiedt aan staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat. Paul Rutten (lector bij Creating 010) maakte onderdeel uit van het college onder voorzitterschap van Henk Don (ex-bestuurder Autoriteit Consument en Markt) en met Annemarie Drahmann (Universiteit Leiden). Per 1 september 2022 eindigen de huidige vergunningen voor commerciële FM-radio en de daaraan gekoppelde kanalen op DAB+ (digitale radio). Het college adviseert om nieuwe vergunningen te verdelen door middel van een veiling en daarbij maatregelen te nemen die huidige knelpunten voor de sector oplossen en een soepele overgang naar digitale radio stimuleren.

De huidige vergunningen stammen uit 2003 en zijn in 2011 en in 2017 tussentijds verlengd. De landelijke vergunningen zijn momenteel in gebruik door commerciële radiozenders als Radio 538, Sky Radio, Slam! Radio10, 100%NL en BNR Nieuwsradio. Ook zijn er stations in de markt die regionaal uitzenden, zoals RadioNL en Radio Decibel. Het advies voor een nieuwe verdeling berust op twee hoofdargumenten. Ten eerste worden schaarse frequentievergunningen in beginsel na hun looptijd opnieuw verdeeld, zodat nieuwkomers een kans krijgen de markt te betreden en de zittende vergunninghouders niet onevenredig worden bevoordeeld. Ten tweede zijn de bestaande regels en voorwaarden van de frequentievergunningen toe aan modernisering. Zij leiden tot een aantal belangrijke problemen die zonder een nieuwe verdeling niet goed kunnen worden opgelost.

Henk Don, voorzitter van het Adviescollege: “Na twee verlengingen en een totale vergunningsduur van negentien jaar kan niet nogmaals worden gewacht met een nieuwe verdeling, die partijen nieuwe kansen biedt en het doelmatig gebruik van de frequentieruimte bevordert. En de sector signaleert zelf een aantal knelpunten die zonder nieuwe verdeling niet goed kunnen worden opgelost.”

Het Adviescollege geeft de voorkeur aan een veiling boven een vergelijkende toets. Een veiling levert meer maatschappelijke welvaart dan een andere verdelingsmethode. De publieke belangen kunnen voldoende worden geborgd door vooraf een aantal regels en voorwaarden vooraf vast te leggen. Het college adviseert de nieuwe vergunningen een looptijd te geven van 10 à 12 jaar (vanaf 1 september 2022).

Het advies hecht grote waarde aan de transitie van FM naar DAB+. Ook voor het DAB+-spectrum is regelgeving nodig, om waarborgen te stellen voor de pluriformiteit en pluraliteit van het commerciële radio-aanbod en om de mededinging te bevorderen, zodat de frequentieruimte doelmatig wordt gebruikt. Het Adviescollege vindt dat de transitie nog niet genoeg gevorderd is om nu al te bepalen wanneer de FM-band kan worden afgeschakeld.

Het college stelt voor in ieder geval een tweetal vergunningen en daaraan gekoppelde frequentieruimte inhoudelijk te clausuleren. Daarbij gaat om nieuws en om Nederlandstalige muziek. Of er verder nog clausuleringen worden ingesteld is een kwestie die het college aan de politiek overlaat.

Voor de uitvoering van zijn opdracht heeft het Adviescollege diverse experts geraadpleegd, met een marktbevraging zienswijzen ingewonnen en verschillende vertegenwoordigers uit de sector gehoord. In het adviesrapport wordt uitgebreid toegelicht hoe het college de verschillende vraagstukken heeft beoordeeld en de vaak uiteenlopende belangen heeft gewogen.