Menu
    English

    Mission: Transition – Klimaatverandering vraagt gedragsverandering

    Hoe komt het dat we zien dat er van alles gaande is in de wereld, maar we niet collectief in actie komen? Met deze vraag opende gedragspsycholoog Reint Jan Renes zijn presentatie tijdens de Mission: Transition van 8 juli met het thema: Klimaatverandering vraagt gedragsverandering.

    Tijdens de events van Mission: Transition maken we de koppeling tussen onderzoek en onderwijs van Hogeschool Rotterdam met de kennis van buitenaf, steeds in een andere vorm. Deze editie waren er twee externe sprekers: Hogeschool van Amsterdam gedragswetenschapper en lector Reint Jan Renes en Melati Wijsen de oprichtster van internationaal jongerenplatform YOUTHTOPIA.

    Onze eigen social work-docenten Sophie van Buren en Job Reniers vertelden over de nieuwe minor Ecorechtvaardigheid. Het publiek bestond uit docenten, onderzoekers en andere geïnteresseerden van binnen en buiten Hogeschool Rotterdam. Tijdens de bijeenkomst wisselden zij met elkaar van gedachten en legden contacten voor nieuwe samenwerkingen.

    Een van de hoogtepunten van afgelopen editie was de keynote van Reint Jan Renes. Tijdens de bijeenkomst in La Plaza op Hogeschool Rotterdam-locatie Academieplein deelde de gedragspsycholoog actuele nieuwsberichten over hitterecords, overstromingen en verwachte extreme kou aan. Cijfers uit zijn onderzoek laten zien dat de gemiddelde Nederlander zich wel zorgen maakt over het thema, maar worstelt met de vraag welke gedragsaanpassingen echt bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering.

    Ecologische footprint en handafdruk

    In zijn presentatie deelde Renes twee onderzoeksroutes om naar ons gedrag ten opzichte van het klimaat te kijken: de (welbekende) ecologische ‘footprint’ en de ecologische handafdruk. In het eerste geval gaat het om wat mensen doet besluiten andere keuzes te maken voor een beter klimaat. Denk aan de spullen die je koopt en de manier waarop je reist, woont of eet. Bij de ecologische handafdruk gaat het om het collectief maken van die keuzes. Hoe bereik je anderen met jouw keuzes? Een cruciale stap om duurzaam gedrag te normaliseren.

    Renes sprak over neerwaartse krachten die gedragsverandering in de weg staan. Zoals het gebrek aan individueel eigenaarschap. De overtuiging die daarbij heerst is ‘ik vind wel dat er iets moet veranderen, maar dat is niet mijn verantwoordelijkheid en ik weet ook niet van wie wel’. Een veelgehoorde uitspraak is bijvoorbeeld dat de verandering bij de overheid en de grote bedrijven moet plaatsvinden en niet op individueel niveau.

    (tekst gaat verder onder de foto's)

     

    Recht op vliegvakantie

    Een andere overtuiging die gedragsverandering in de weg staat is het idee dat we als mensen ‘recht’ hebben op die vliegvakantie, recht hebben op het eten van vlees, recht hebben op nieuwe kleding en een grote woning. Renes: “Dat recht laten we ons dan ook liever niet afnemen. We willen wel meer groen in de wijk, maar niet ten koste van onze parkeerplek. En daarbij neigen we in morele kwesties onszelf neerwaarts te vergelijken. We kijken liever niet naar de mensen die het beter doen, maar juist de mensen die het slechter doen dan wij. Waardoor we ons beter over onszelf voelen en gedragsverandering niet nodig is.”

    Heeft gedragsverandering op individueel niveau dan zin? “Zeker,” zegt Renes. “Er gebeurt namelijk heel veel op het gebied van verduurzamen in Nederland. Maar het kan en moet veel sneller. Hoe meer mensen zich individueel duurzamer gaan gedragen, hoe normaler dat wordt. Zichtbaar duurzaam gedrag inspireert anderen en versnelt de transitie. Kijk hierin niet alleen naar jezelf als consument, maar ontdek ook hoe je duurzaam gedrag kunt vertonen als medewerker van een bedrijf, inwoner van een stad of dorp, investeerder of rolmodel.” Renes roept mensen op verhalen te delen en gesprekken te starten over duurzaamheid. “Zo kunnen we het verschil maken.”

    Verandering in het klaslokaal

    Na de presentatie van Reint Jan Renes volgde een video van het internationale jongerenplatform YOUTHTOPIA. Oprichtster Melati Wijsen en Freya N. Hore namen het publiek mee in de strategie van het platform voor jonge changemakers. Honderden jongeren wereldwijd zijn hierbij aangesloten en dragen ieder op hun eigen manier bij aan een betere wereld. Hierin worden ze begeleid vanuit het platform. De jongeren inspireren en motiveren elkaar op hun weg als changemaker, activisten en leiders. “If we change the way we learn, we will change the way we live and lead,” aldus de hoopvolle Hore, die aanstuurt op het aanzetten tot verandering in het klaslokaal.

    In de nieuwe minor Ecorechtvaardigheid beginnen Social Work-docenten Sophie van Buren en Job Reniers met die verandering in het klaslokaal. “Als docent heb je invloed op wat er geleerd wordt. Dat is een buitenkansje en tegelijkertijd een grote verantwoordelijkheid,” zegt Van Buuren. Met de nieuwe minor willen ze studenten laten zien hoe ze vanuit hun beroep kunnen bijdragen aan een eerlijke en duurzame stad.

    Volgende editie: Leiderschap in Transities

    De volgende editie op 23 september van Mission: Transition staat in het teken van Leiderschap in Transities. Met een praktische workshop over verbindend communiceren. Benieuwd hoe jij deze skill kunt ontwikkelen? Meld je aan via Mission: Transition - Leiderschap in transities -.

    Inloggen