Wat wil je als lector bereiken met jouw onderzoek?
Ik ben me ervan bewust dat we als mens staan voor een aantal enorm grote opgaven en ik wil daar graag een bijdrage aan leveren. We zijn binnen het bedrijfsleven blijkbaar niet zo gewend om dingen collectief aan te pakken of op te lossen. Om complementair te denken en te handelen. Elkaar aanvullen, in plaats van elkaar individueel beconcurreren.
Kun je daar een concreet voorbeeld van geven?
Zeker. Toen ik een jaar of 6 was, werd bij ons in Venray voor de deur een wijkgebouw opgebouwd. Het was een oud, afgedankt schoolgebouw van de LTS. Doordat de mensen uit de wijk bijeenlegden, konden we het van de gemeente kopen. Zonder een gulden subsidie. Ook ik, als zesjarig jongetje, heb daar nog eigenhandig stenen gesjouwd. Ik zag dus hoe verschillende mensen uit de wijk bezig waren iets gemeenschappelijks te bouwen. Gewone mensen, niet in zakenpak, maar in werkmanskloffie. Samenwerking en complementariteit kwamen daar heel succesvol tot uiting. De een sjouwt, de ander regelt formele zaken zoals verzekeringen, weer een ander zorgt voor koffie en broodjes. Deze ervaring is terugkijkend een grote inspiratiebron voor mij geweest.
Wat wil je dan voor elkaar krijgen?
Dat denken in collectivisme, collectiviteit en complementariteit een zinnig alternatief is. Voor mij is het van belang om een weg te maken uit het grote concurrentie denken waar we in vastzitten binnen ons huidige economische model. Collectivisme levert nieuwe inzichten en opties op. Vertrouwen en andere relaties. Alternatieven die we traditioneel makkelijk over het hoofd zien. Zo zit bijvoorbeeld het concept van coöperatieve of collaboratieve businessmodellen niet in onze opleidingen. En tot op heden ook eigenlijk meervoudige waardecreatie amper. Dat laatste begint nu zachtjes aan, maar vaak nog wel met een focus vanuit één bedrijf. Waarom niet drie, vijf of tachtig bedrijven? Wat is er nodig als we dit allemaal moeten doen? Waarom zou dat niet de focus kunnen zijn? Levert dat niet nog meer opties tot verbetering op?
Waar maak je je het meeste zorgen over?
Over of we op tijd zijn. En vooral, of we snel genoeg met elkaar gaan samenwerken om de uitdagingen die er liggen aan te pakken.
En is dat vooral door je werk waardoor je hier zorgen over hebt?
Ik maak niet echt een onderscheid tussen werk en privé. Het gaat erom dat mijn gedachteproces continu doorgaat.
Dat is mooi. Ze zeggen de geest reist per voet en jij bent een hardloper. Zie jij dat dan ook als iets waarin dat gedachteproces doorgaat, over de wereld en je onderzoek? Of is het juist een moment om je hoofd leeg te maken?
Allebei eigenlijk. Dus heel actief denken lukt niet tijdens hardlopen. Zeker niet als je in de natuur loopt, want je moet aandacht hebben voor de omgeving, anders struikel je. Stilte is prettig, maar het draagt ook bij aan gedachtevorming. Dat is mooi aan het hardlopen. Maar ook aan de Nijmeegse vierdaagse, die ik vaak heb gelopen. Als je een lange afstand loopt, dan maakt dat alle mensen die daaraan meedoen gelijkwaardig. Je hebt dezelfde uitdaging met elkaar. En of je nou hoog of laag geboren bent, dat maakt niets uit. Je hebt met dezelfde shit te dealen als een ander. Als het slecht weer is, worden we allemaal nat. En een hoge berg is hoog voor iedereen. Dat verenigt juist ook.
Dat is mooi aan het hardlopen. Als je lange afstand loopt, dan maakt het alle mensen die daaraan meedoen gelijkwaardig. Want je hebt dezelfde uitdaging met elkaar. En of je nou hoog of laag geboren bent, dat maakt niets uit. Als het slecht weer is, worden we allemaal nat.
Is dat ook een link met je idee voor collectivisme? ‘We moeten het met z’n allen doen?’
Ja. We zien nu in het bedrijfsleven dat de grotere organisaties de dienst uitmaken. Als je dat vertaalt vanuit het lopen/wandelen: we hebben allemaal één stem. We moeten allemaal hetzelfde proces door. Dat is veel meer egalitair. Dan kom je veel meer bij democratische principes uit die je dus ook veel meer bij coöperaties ziet. Dus ongeacht hoeveel vermogen je op de bank hebt of wat voor status je ook denkt te hebben, je hebt gewoon maar één stem. Andermans stem moet dus ook gehoord worden. En terugkijkend ben ik ook zo opgevoed. Dat mensen gewoon mensen zijn en gelijkwaardig. Ongeacht wat voor beroep ze hebben of waar ze vandaan komen.
De rijkste 8 mannen ter wereld hebben net zoveel als de armste 3,5 miljard mensen. Is dat een thema waarvan je je vanuit het idee van gelijkwaardigheid over kan opwinden?
Ja, want het wordt alleen maar groter. Denk aan grote bedrijven zoals Amazon en Tesla. En denk aan het effect op de kleinere ondernemers. Laatst hadden we een inspiratiesessie over AI. Dan denk ik: AI voor wie is dat dan voorbehouden? Aan die grote bedrijven en niet voor de ondernemer om de hoek. Want die heeft het personeel, de kennis en de middelen niet om daarop in te zetten. Dus het is helemaal niet inclusief. Helemaal niet democratisch. Dat baart me wel zorgen. Het kan namelijk ook anders. Mijn schoonvader heeft met een aantal anderen een glasvezel coöperatie opgericht in Noord-Limburg. De grote bedrijven wilden geen glasvezel aanleggen omdat de businesscase niet sterk genoeg was. Dus hij is gewoon langs de deuren gegaan. Toen hebben ze toch (met een kritieke massa) voor elkaar gekregen dat het is aangelegd. Én ze zijn daar zelf aandeelhouder in. We zien deze ontwikkeling ook rondom energie coöperaties die eigendom hebben van duurzame energieproductie (zonnepanelen en windmolens). De winst wordt ingezet om buren uit de energiearmoede te helpen. Zo neemt de leefbaarheid in de wijk toeneemt en tegelijkertijd wordt het sociale contact verbetert en neemt criminaliteit af. Dus door het heft in eigen handen te nemen, daarmee creëer je een bepaalde onafhankelijkheid ten opzichte van grootbedrijven die er vooral voor zorgen dat onze portemonnee leger wordt.
Is er nog iets anders waarvan je denkt, dat is stiekem helemaal Frank? Sta jij ieder weekend headbangend in Rotown of…
Ha! Dat is alweer even geleden!
Had je ook lang haar dan? Of van die rock T-shirts?
Lang haar niet, maar die shirts heb ik nog steeds. Maar voor dat headbangen kun je sowieso beter naar De Baroeg gaan. Daar gebeurt het. Ik ging vroeger heel veel naar concerten toe. Ik zat wat meer in de hardcore punk. Dus dat is ook wel wat meer egalitair en collectiviserend. Toch ook wel een beetje WIJ tegen de grote maatschappij.
Als je nu jong zou zijn en zelf keuzes zou moeten maken? Laten we zeggen 17 jaar en je komt hier de business school in. Zou je dan als bevlogen student het verschil gaan maken op dat gebied of ben je dan toch gewoon een zorgeloze jongeling die geniet van zijn studententijd en ’s avonds in De Baroeg staat?
Nou, vergis je niet! In De Baroeg werkt een jongen die ook uit Venray komt. Hij is sociaal jongerenwerker. Dus ook in de pit kom je nog het een en ander aan perspectieven tegen. Onderschat dat niet, als sensor voor de maatschappij. Ook in de pit is iedereen gewoon één persoon. Dus het ene sluit het andere niet uit.
Jij bent nu een jaar in dienst en druk bezig met de voorbereidingen van je lectorale rede, wat kunnen we verwachten?
Het gaat over sporen van verandering. Hoe collectiviteit in het bedrijfsleven een weg baant voor maatschappelijke transitie. Collectiviteit stelt het gezamenlijke belang voorop. Het betekent denken en handelen in netwerken. Focus op de eigen organisatie maakt plaats voor samenwerking in ketens. Winstmaximalisatie voor meervoudige waardecreatie. Er zijn talloze mooie voorbeelden van succesvolle coöperaties en samenwerkingsverbanden, maar het krijgt in de media en in het onderwijs nauwelijks aandacht. Daarom onderzoek ik met mijn team hoe collectiviteit in het bedrijfsleven bevorderd kan worden. Welke manieren zijn er om collectiviteit te organiseren en te schalen? En welke aanpassingen zijn er nodig in de interne en externe omgeving?
Tijdens de lectorale rede op 27 november komen deze onderwerpen aan bod aan de hand van concrete voorbeelden. Samen met diverse inspirerende gastsprekers kijkt Frank hoe we samen vormgeven aan bedrijfscollectiviteit in onze regionale economie.
Algemene informatie
- Datum: donderdag 27 november 2025
- Tijd: 15:00 uur tot 17:00 uur
- Locatie: Auditorium, Kralingse Zoom 91