Iliass doceert aan de Erasmus universiteit en is daarnaast programmaleider van ‘de transformatieve school’, een project gesteund door twee ministeries (Sociale zaken en werkgelegenheid en Binnenlandse Zaken) dat in de grote steden in Nederland bij docenten meer bewustzijn wil creëren over hoe om te gaan met leerlingen bij wie een ‘mismatch’ ontstaat in hun verschillende identiteiten. Op verschillende scholen in Rotterdam wordt hiermee geëxperimenteerd. Op uitnodiging van Student aan Zet gaf hij een lezing over de spanning tussen de persoonlijke overtuiging/levensstijl en de professionele identiteit van jong volwassenen in een grootstedelijke context.
Als de minderheden de meerderheid vormen
In Rotterdam als 'superdiverse' stad is aandacht hiervoor zeer noodzakelijk. Van superdiversiteit spreken we als ‘de meerderheid van de inwoners bestaat uit minderheidsgroepen’. Er is dan geen sprake meer van minderheden die zich aan de normen en waarden van een meerderheid moet aanpassen en er zijn andere maatregelen nodig dan hulp bij integratie. De meeste inwoners van Rotterdam kennen meerdere identiteiten: de identiteit van school of het werk, de identiteit in de persoonlijke omgeving en daarnaast is ook een straatcultuur ontstaan onder jongeren, met eigen sociale codes, taalgebruik en ongeschreven regels.
Wrijving tussen sociale identiteiten
Iedereen heeft behoefte aan erkenning door de sociale groepen waartoe je behoort. Grotere loyaliteit aan de ene groep boven de andere kan leiden tot wrijving, bijvoorbeeld als een leerling zich in de klas gedraagt zoals de straatcultuur ‘voorschrijft’ omdat hij de bewondering van zijn vrienden niet wil verliezen maar daarmee door zijn docenten als ‘lastig’ wordt gezien.
El Hadioui: "Het is voor veel jongeren sowieso al niet eenvoudig om hun eigen identiteit vorm te geven. Belangrijke waarden in de Nederlandse samenleving zijn gelijkheid en kansen voor iedereen. Op de basisschool ervaren leerlingen dit ook zo maar In het vervolg van hun (school)carrière blijkt dit niet altijd zo uit te pakken. Mensen van alle leeftijden met een migratieachtergrond krijgen vaker te maken krijgen met het gevoel te worden uitgesloten, ondanks hun inspanningen tot meedoen in de maatschappij. Dan kan het gebeuren dat ze zich terugtrekken en afstand nemen van de maatschappij." El Hadioui ziet dat onder andere bij leerlingen op scholen waar hij zijn transformatieve school –concept toepast. Er zijn echter ook leerlingen die minder ‘sociale pijn’ ervaren door uitsluiting. Wat doen zij anders?
Aan welke knoppen moet je draaien?
Volgens Hadioui zijn zij degenen die de meerdere identiteiten, de verschillende werelden waarin ze moeten functioneren, met elkaar in overeenstemming weten te brengen. Deze jongeren begrijpen de ongeschreven sociale codes van meerdere groepen en weten die zich eigen te maken. Jongeren met een dubbele nationaliteit die de verschillende culturele, religieuze en persoonlijke boodschappen in zichzelf geïntegreerd hebben.
Daarmee hebben ze een nieuwe identiteit geconstrueerd, een mechanisme dat El Hadioui aanduidt als zelf-reconstructie. Volgens hem zijn er meerdere knoppen waar je in het onderwijs en in de maatschappij aan zou kunnen draaien om dit proces te vergemakkelijken: het zorgen voor weerbaarheid bij deze leerlingen en het bewustmaken van hoe uitsluitingsmechanismen werken en wat je eraan kunt doen. Bij Hogeschool Rotterdam erkennen we het belang van dit thema: er is ondermeer een expertisegroep inclusiviteit actief, docenten kunnen scholing volgen op het gebied van omgaan met diversiteit en bij het steunpunt Student aan Zet kunnen studenten terecht die behoefte hebben aan extra ondersteuning.
Student aan Zet
Student aan Zet is bij Hogeschool Rotterdam de plek waar je als student, docent en als medewerker binnen kunt lopen voor specifieke ondersteuning. We bieden diverse workshops, bijeenkomsten en keuzevakken aan die inspelen op de huidige trends en ontwikkelingen in het onderwijs en de samenleving.