De uitkomsten van deze gesprekken worden opgetekend in verhalen en zijn onderdeel van een reeks, waarvan er elke week één op de website wordt gepubliceerd.
In onderstaand blog vertelt Angelien Sanderman over de bedoeling van de gesprekken en deelt zij haar eerste inzichten.
Blog Angelien Sanderman
We zijn in het nieuwe jaar begonnen om ons huidige focusprogramma onder de loep te nemen en te bepalen waar we moeten bijstellen en vernieuwen. Rond september 2016 willen we een strategische agenda gereed hebben, waarin we onze belangrijkste opgaven voor de toekomst weergeven. Hiervoor hebben we een programmateam samengesteld die dit coördineert. Binnenkort zullen we hier meer over communiceren. Een van onze kernvragen is wat we moeten doen om ook in de toekomst kwalitatief goed onderwijs neer te zetten. Doordat we dit in de afgelopen jaren structureel hebben gemeten aan de hand van de 5 ankerpunten (student tevredenheid, medewerkerstevredenheid, studiesucces, tevredenheid van experts en de arbeidsmarkt) hebben we een aardige indicatie of dit lukt. De interessante en tegelijkertijd weerbarstige vraag is wat we daarvan leren. Wat werkt er daadwerkelijk om goed onderwijs te realiseren? En waarom? Wat moeten we dan doen? En wat juist niet? Elke opleiding is op zoek naar die factoren die van invloed zijn op hun kwaliteit.
Tijdens onze rondgang als CvB langs alle opleidingen krijgen wij een fantastisch doorkijkje, zoals jullie ook kunnen lezen in de ontmoetingen van Ron Bormans. Daar waar de ene opleiding worstelt met een vraagstuk, heeft een andere opleiding hier net een goede oplossing voor gevonden. We geven dan ook regelmatig het advies om eens bij een bepaalde opleiding te gaan kijken, kijk wat je daarvan kunt leren en vertaal dat naar je eigen context. En volgens mij kunnen we nog veel meer van elkaar leren. Daar wil ik dan ook graag een bijdrage aan leveren.
Leertafels met tien opleidingen
Samen met Michiel de Ronde (lector Begeleidingskunde), Annemarie van Efferink (docent en onderwijskundige IvL), Inge Hoogeveen (docent) en Tim Cardol (tekstschrijver) heb ik een aantal opleidingen van onze hogeschool geïnterviewd. Op basis van de scores in de Keuzegids en/of op specifieke ankerpunten hebben we tien opleidingen geselecteerd. Hiervoor hebben we geen waterdichte berekening gehanteerd, maar vooral gekeken naar opleidingen die op meerdere parameters goed scoren. Ook hebben we gekeken naar een goede afspiegeling van de hogeschool, qua domein en omvang van de opleidingen. Centraal stonden de vragen: Wat is hun verhaal? Hoe werken zij aan kwaliteit? Wat werkt, en waarom? Van deze gesprekken maakt Tim inspirerende verhalen, die we in de komende weken met veel plezier met jullie delen.
We hebben ervoor gekozen om de gesprekken met de opleidingen te voeren vanuit het principe van leertafels. Tijdens de gesprekken zijn we met alle deelnemers (een aantal docenten, ondersteuners en de onderwijsmanager) rond een lege flap gaan staan. Vervolgens zijn we met elkaar systematisch op zoek gegaan naar die factoren die van invloed zijn op de kwaliteit. We begonnen elk gesprek met de vraag 'waar ben je trots op t.a.v. je opleiding?'. Hier had iedereen direct een enthousiast antwoord op, waardoor het geen enkele moeite koste het gesprek op gang te krijgen. Wij als interviewers hebben vooral doorgevraagd, ook op zoek naar situaties waar het minder vanzelf gaat. Door de positieve insteek van het gesprek, ontstond er een dynamiek waarin er ook kritisch gereflecteerd en werd benoemd wat nog aanscherping nodig heeft, wat nog niet is opgepakt of waar de volgende uitdaging ligt. Het waren daardoor rijke en intensieve gesprekken, met veel positieve energie.
Team en identiteit als fundament
Wat mij is opgevallen in de gesprekken is dat er een aantal duidelijke overeenkomsten zijn tussen opleidingen om te komen tot kwaliteit, maar ook verschillen in de manier waarop daar vervolgens invulling aan wordt gegeven. De overeenkomst die wij bij alle opleidingen zien, is dat het team staat als een huis; korte lijnen, veel openheid, kritisch naar elkaar, veel positieve feedback (waardoor kritische feedback ook goed mogelijk is). Alle opleidingen hebben ook een duidelijke identiteit. Dat begrip is op zichzelf nog wat vaag, maar krijgt in de verhalen meer gestalte. Je zult zien dat de definitie van het begrip identiteit verschillende interpretaties kent.
De ene opleiding hanteert de persoonsontwikkeling van de student als uitgangspunt, terwijl de andere uitgaat van het beroepsprofiel ('zien we de student als toekomstige collega?'). Het team en de identiteit zijn het fundament waarop kwalititief goed onderwijs vorm krijgt. Dat klinkt simpel, maar gaat niet over één nacht ijs. Je moet er als team de tijd voor nemen en samen de schouders onder zetten. En het vervolgens doorvoeren in alles wat je als opleiding doet: vanaf het eerste gesprek bij de open dagen, de organisatiestructuur, het curriculum, de keuze voor projecten, de uitdagingen die je aan studenten meegeeft, de manier waarop binding vormgkrijgt etc.
In de verhalen lees je hoe de opleidingen dit doen en waar ze soms nog mee worstelen. Bij alle opleidingen is het vraagstuk van studiesucces een grote uitdaging. Je zal zien dat er vele wegen naar Rome leiden, dat niet alles vlekkeloos verloopt en zij soms door onverwachte dingen weer een stapje terug moeten zetten. Maar met een sterk team, die continu met elkaar in gesprek blijft en een helder doel voor ogen heeft, zetten zij uiteindelijk weer twee stappen vooruit.
Laat je inspireren door de verhalen van collega-opleidingen. Ik nodig jullie uit om elkaar vooral op te zoeken om ook dit gesprek met elkaar te voeren, want ik ben ervan overtuigd dat we de kwaliteit van ons onderwijs nog verder verbeteren, als we meer gebruik maken van de kennis en ervaringen die we als hogeschool in huis hebben.
Angelien Sanderman