Bekijk het filmpje met een inleiding in FAIR datamanagement en wat daarbij komt kijken
Waar staat FAIR voor?
Findable
Vindbaar
De eerste stap bij het (her)gebruiken van data is om het vindbaar te maken. De metadata en data moeten eenvoudig te vinden zijn door zowel mensen als computersystemen. Machineleesbare metadata zijn essentieel om een dataset vindbaar te maken. De (meta)data moet voldoen aan onderstaande voorwaarden:
- F1. (Meta)data krijgen een unieke persistent identifier toegewezen.
- F2. De data zijn beschreven aan de hand van uitgebreide metadata.
- F3. Metadata bevatten duidelijk en expliciet de identificatie van de data die worden beschreven.
- F4. (Meta)data worden geregistreerd of geïndexeerd in een doorzoekbare bron.
Accessible
Toegankelijk
Zodra de benodigde data is gevonden moet duidelijk zijn hoe deze toegankelijk gemaakt is. Bij voorkeur: inclusief authenticatie en autorisatie.
- A1. (Meta)data zijn terug te vinden op basis van hun identifier met behulp van een gestandaardiseerd communicatieprotocol.
- A1.1. Het protocol is open, vrij en universeel implementeerbaar.
- A1.2. Het protocol zorgt waar nodig voor een authenticatie- en autorisatieprocedure.
- A2. Metadata zijn toegankelijk, ook als de data niet meer beschikbaar zijn.
Interoperable
Interoperabel
De data moeten meestal worden gecombineerd met andere data. Bovendien moeten de data samenwerken met applicaties of workflows voor analyse, opslag en verwerking.
- I1. (Meta)data gebruiken een formele, toegankelijke, gedeelde en breed toepasbare taal voor kennisrepresentatie.
- I2. (Meta)data gebruiken een taal die de FAIR-principes volgt.
- I3. (Meta)data bevatten gekwalificeerde verwijzingen naar andere (meta)data.
Reusable
Herbruikbaar
Het uiteindelijke doel van FAIR is het optimaliseren van hergebruik van data. Om dit te bereiken moeten metadata en data goed worden beschreven, zodat ze in verschillende settings kunnen worden gerepliceerd en/of gecombineerd.
- R1. Meta(data) worden uitgebreid beschreven voor middel van een groot aantal nauwkeurige en relevante attributen.
- R1.1. (Meta)data worden vrijgegeven met een duidelijke en toegankelijke gebruikslicentie.
- R1.2. (Meta)data bevatten gedetailleerde informatie over de herkomst van de data.
- R1.3. (Meta)data voldoen aan domeinrelevante standaarden.