Tijdens een klasgesprek over maatschappelijke thema’s ontstaat er onmiskenbare spanning. De meningen lopen sterk uiteen: sommige studenten spreken met vurige emotie en harde stemmen, terwijl anderen stil blijven, bang voor confrontaties. De sfeer is geladen; een student loopt boos weg en de docent probeert, zij het vergeefs, de situatie te kalmeren.
Deze scène is meer dan een incidentele uiting van persoonlijke frustratie; het weerspiegelt een breder maatschappelijk probleem: de toenemende (angst voor) polarisatie. In de samenleving maken veel Nederlanders zich zorgen over de harde toon in het publieke debat, de groeiende kloof tussen tegengestelde meningen en de opkomst van extreme standpunten. Volgens onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP, 2025) wordt deze polarisatie vooral ervaren in de politiek en op sociale media, maar minder in persoonlijke omgevingen. Uit dit onderzoek blijkt echter ook dat de meningen in de praktijk niet verder uit elkaar zijn gegroeid, maar dat mensen wel het gevoel hebben dat de polarisatie toeneemt. De positieve signalen, zoals onderling vertrouwen en hulpvaardigheid, bieden hoop, maar blijken niet sterk genoeg om het gevoel van polarisatie tegen te gaan.
Ook in onderwijsinstellingen zoals de Hogeschool Rotterdam komt steeds meer naar voren dat docenten en studenten geconfronteerd worden met polariserende standpunten en uiteenlopende meningen, die voor veel spanningen kunnen zorgen in de klas, in kantoren en op de gangen.
Het is duidelijk dat het onderwijs een cruciale rol speelt in het omgaan met deze uitdagingen. Als aankomende professionals moeten studenten zich niet alleen verhouden tot elkaar om een veilig klassengesprek te voeren, maar ook tot de waarden en normen die horen bij hun beroep. Zie de Beroepscode voor professionals in het sociaal werk en de Nationale Beroepscode van verpleegkundigen en verzorgenden. In deze beroepscodes staan het welzijn, de gezondheid en het respect voor de menselijke waardigheid en autonomie van de zorgvrager voorop.
Net zoals sociale en zorgprofessionals leren om met respect, empathie en neutraliteit te handelen, kunnen docenten een veilige leeromgeving creëren. Dit biedt de studenten de kans om in een respectvolle dialoog om te gaan met meningsverschillen. Zo worden zij niet alleen voorbereid op een diverse samenleving, maar ook op een professionele toekomst waarin samenwerking en verbinding van essentieel belang zijn.
De kernvraag: Hoe kunnen de sociale en zorgopleidingen van Hogeschool Rotterdam een respectvolle dialoog realiseren met studenten en docenten over gevoelige kwesties in relatie tot de waarden en normen van de beroepscode van sociaal werkers en zorgprofessionals? Wat kunnen we leren van inspirerende voorbeelden binnen en buiten de Hogeschool?
Vitale gemeenschap is een van de vier maatschappelijke opgaven waar Hogeschool Rotterdam zich op richt (Strategische Agenda 2023-2028, Talent voor Transitie). Studenten, docenten en onderzoekers werken samen met bewoners en professionals aan het creëren van een gezonde en inclusieve leefomgeving voor zichzelf en voor de samenleving als geheel. Ook Hogeschool Rotterdam vormt met circa 40.000 studenten en 4.000 medewerkers een eigen gemeenschap. Het is een gemeenschap waarin mensen zich verbonden voelen, elkaar ondersteunen en samenwerken om een gezonde en inclusieve leer- en leefomgeving te creëren, voor zichzelf en voor elkaar.
Hogeschool Rotterdam heeft verschillende initiatieven om polarisatie tegen te gaan. Het Lectoraat Diversiteit en Inclusiviteit, geleid door Bregje Termeer, richt zich specifiek op het bevorderen van diversiteit en inclusiviteit binnen de hogeschool. Het Lectoraat ondersteunt docenten bij het ontwikkelen van didactische vaardigheden en strategieën om een inclusieve en veilige leeromgeving te creëren, waarin polarisatie kan worden verminderd en sociale samenhang wordt gestimuleerd. Docenten worden ondersteund door trainingen en webinars over het omgaan met polariserende zienswijzen in de klas. Een van de producten die in het lectoraat zijn ontwikkeld, is de Boekencast. Deze podcast biedt docenten, studenten en andere hogeschoolmedewerkers kennis, inzicht en inspiratie over diversiteit en inclusiviteit in het hoger onderwijs.
Daarnaast heeft de hogeschool het Lectoraat Sociale Innovatie, dat zich richt op het versterken van sociale samenhang en het aanpakken van maatschappelijke thema’s zoals polarisatie, eenzaamheid en armoede. Het hogeschoolbrede beleid is terug te vinden in het Strategisch Actieplan Diversiteit & Inclusiviteit (2024), waarmee het belang van inclusie wordt benadrukt en polarisatie en onbegrip worden tegengegaan. Dit heeft direct invloed op hoe onderwijs wordt gegeven. Met de nieuwe community INCLUDED wordt gestreefd naar een inclusieve Hogeschool Rotterdam. Deze community geeft ruimte aan ongehoorde verhalen van studenten om racisme, discriminatie en inclusie bespreekbaar te maken.
Al deze initiatieven helpen studenten en docenten niet alleen om met respect en empathie met meningsverschillen om te gaan, maar bereiden hen ook voor op een diverse samenleving en een professionele toekomst waarin samenwerking en verbinding essentieel zijn.
In deze opdracht onderzoeken jullie hoe polarisatie kan worden aangepakt binnen het onderwijs, praktijkinstellingen en de samenleving. Jullie werken samen om een respectvolle dialoog te creëren, met oog voor de waarden en normen uit de beroepscode van sociaal werkers en zorgprofessionals. Door verschillende perspectieven te combineren, leren jullie hoe jullie met meningsverschillen om kunnen gaan en een inclusieve, veilige leeromgeving kunnen bevorderen. Deze vaardigheden bereiden jullie voor op jullie rol als professionals in een diverse samenleving. Met deze opdracht dragen jullie bij aan het versterken van een vitale gemeenschap binnen Hogeschool Rotterdam.
Studenten uit de sociale en zorgopleidingen kunnen veel van elkaar leren in een transprofessionele groep: jullie brengen elk je eigen ervaring, persoonlijke en professionele kennis en perspectieven mee. Vanuit deze kennis en ervaring kunnen jullie samen Hogeschool Rotterdam voeden met ideeën over hoe de hogeschool een inclusieve en vitale gemeenschap kan worden.
Het kernteam Vitale Gemeenschap kijkt uit naar de presentatie van jullie onderzoek en het product dat jullie hebben ontwikkeld als antwoord op de kernvraag van deze opdracht.
Opdrachtgever:
Kenniscentrum Talentontwikkeling & Vitale Gemeenschap
Voor welke disciplines is deze opgave geschikt:
- Fysiotherapie
- Ergotherapie
- Logopedie
- Medische hulpverlening
- Social work
- Verpleegkunde
Deze opgave heeft ruimte voor:
3 subgroepjes
De kick-off vindt plaats op woensdag 2 april om 10:00. De opdrachtgever verwacht jullie op de derde verdieping van de laagbouw van museumpark ter hoogte van het snoep automaat.
Denk vooraf na over deze twee vragen:
- Wat is de belangrijkste vraag die je hebt?
- Welke droomverandering zou je willen zien, realiseren?