Smart & Social Fest: 19 april 2024

Door: Heleen Elferink (Directeur Instituut Communicatie, Media & Informatietechnologie), Hermineke van Bockxmeer (Concerndirecteur Stadsontwikkeling, Gemeente Rotterdam)

Voor allerlei vraagstukken in de stad wordt gezocht naar slimme oplossingen: smart grids om vraag en aanbod van energie op elkaar af te stemmen, digitale surveillance om beter toezicht te houden, slim koppelen van datastromen om realtime control van afvalwater te kunnen doen, en ga zo maar door. Digitale technologieën spelen een belangrijke rol in de oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken op het gebied van klimaat en gezondheid. Maar vaak is de technologie die bedoeld is om maatschappelijke vraagstukken op te lossen niet alleen maar "goed"; technologie heeft vaak ook onvoorziene effecten, of het levert een bepaalde groep mensen wat op maar anderen juist niet. En dus is het belangrijk om bij de ontwikkeling van slimme technologie te sturen op maatschappelijke waarden. In deze lezing staat Eefje Cuppen stil bij de manieren waarop slimme oplossingen maatschappelijke waarden kunnen versterken maar ook op het spel kunnen zetten. En gaat zij in op manieren om bij de ontwikkeling, toepassing en besluitvorming over technologie te sturen op maatschappelijke waarden. 

Humanity is experiencing multiple crises with a common denominator: an existential crisis of imagination. In particular, our sociological imagination – the ability to see the context which shapes the decisions made by corporations, governments and fellow citizens, as well as our very own individual decision making– is under threat.

In this presentation, we will look into how this complex situation is demanding designers and other creative professionals with non-technical backgrounds working in the digital economy, to apply a critical design attitude and a transversal set of capabilities and mindsets to collectively learn (and imagine) how to transform principles (ways of thinking) such as transparency, justice and fairness, responsibility or solidarity into action (ways of doing) to assess and mitigate the risks of using Artificial Intelligence systems (and automation) across public and private sectors, while fostering alternative narratives about the power dynamics of socio-technical systems and their socio-ecological implications in relation to the environmental emergency that we are facing.

Door: Ramila Khafaji Zadeh (Hanzehogeschool Groningen Unesco Futures Literacy Chair) i.s.m. Expertisenetwerk Systemisch Co-design (ESC) 

Tijdens deze interactieve sessie rond Futures Literacy verken je verschillende toekomsten en train je je verbeeldingsvermogen. Deze plenaire sessie nodigt je uit om aannames over de toekomst van de Smart en Social City te expliciteren. Je wordt je bewust van de blinde vlekken over het hier en nu. 

Door: Ramila Khafaji Zadeh, Petra Cremers (Hanzehogeschool Groningen, UNESCO Futures Literacy Chair), Justien Marseille (Hogeschool Rotterdam) i.s.m. Expertisenetwerk Systemisch Co-design (ESC) 

Deze workshop verdiept de sessie ‘Futures literacy: Omgaan met de onzekere toekomsten van de Smart Social City in 2070’. In deze interactieve sessie maak je kennis met Futures Literacy door te oefenen met verschillende werkvormen rondom toekomststudies en systemisch co-design. De stad gaat op zijn kop en je bekijkt de toekomst door een andere lens. Je komt tot nieuwe vragen en inzichten. 

Opmerking: ook als je niet aanwezig bent geweest bij de sessie ‘Futures literacy: Omgaan met de onzekere toekomsten van de Smart Social City in 2070’, ben je welkom bij deze sessie. 

Contemporary cities are characterized by a destruction of environmental resources to sustain urban lifestyles of consumption and waste production. They are responsible for 70% of global carbon emissions and are getting more and more problematic for human health and environmental sustainability.

That is why future cities need to balance being places of consumption and knowledge economy with being places of social and biological reproduction. Eco-Cities promise just that. Coined in the mid-seventies of the last century, the concept has grown into a movement with an Ecocity World summit and increasingly integrates supporting digital technologies. But can the smart eco-city hold its promises? And how must design and digital technology change to bring this about? The talk will discuss city futures and the eco-city and deliver concrete examples of failures and first steps to get there.

Vroeger was de aarde plat, daarna dachten we dat de aarde rond was, maar de moderne wereld wordt steeds vierkanter. Vierkant zijn de kubustassen van de flitskoeriers, vierkant zijn de distributiedozen langs de snelweg, vierkant zijn de blokken in onze Google Calendar. Zelfs de hokjes in ons hoofd zijn vierkant.

De wereld wordt een geoliede machine waarin alles lijkt te draaien om maximale efficiëntie en 'alles uit het leven halen'. En dan is de vraag: hoeveel ruimte krijgen we om mens te zijn in die machine? En ook: hoe zet je technologie zo in dat die wél het welzijn van de mens dient? Over die vragen spreekt schrijver Arjen van Veelen in zijn presentatie: Hoe je mens blijft in een vierkante stad.

Door: Reza Zare Hassanpour (docent Hogeschool Rotterdam) 

Machine learning methods have gained popularity in many real-life applications due to their capabilities in extracting hidden pattern in data. These models reveal and learn features, and associate them with specific outcomes. However, these undertakings are mostly happening within a black box without any explicit explanations as to why and how they are accomplished. Recently the possibility of developing more transparent models has attracted researchers and a few possible directions have been proposed. This talk concentrates on the developments in explainable machine learning models with an emphasis on their medical applications. 

Let op: deze sessie in het Engels 

Door: Maarten Kasanmoerawi (Marketing & Innovatie, DESA World) 

Sinds Maarten in 2006 getuigen is van de aardbeving in Jogjakarta en geconfronteerd wordt met de armoede die volgt in het gebied, is zijn missie duidelijk. Sociale en economische impact maken. Zijn missie heeft geleid tot DESA world. Een virtuele wereld met maatschappelijke en economische kansen. Talentontwikkeling, het starten van je eigen e-business, het aanbieden van trainingen of het organiseren van je eigen concert. Tijdens de sessie vertelt Maarten waarom hij zó gelooft in deze wereld en is er alle ruimte voor het stellen van vragen.  

“What if we can use technology to reach out to millions across the world. And with a simple internet connection and a computer they have access to the global economy through a virtual world. A world where they can be part of an economy and earn a living with easy-to-use tools in a safe environment where your privacy and wellbeing is key.” - Maarten Kasanmoerawi 

Door: Twan Huys  

Helaas komt de Changemakers Tour met Twan Huys te vervallen. Heel jammer! Maar Twan en de special guest komen in het najaar alsnog naar locatie CMI. Voor iedere student die zich geregistreerd heeft voor de bijeenkomst: zodra de datum bekend is, informeren we je hierover.

De digitale transitie. We zitten er middenin. Als student ben je er – bewust dan wel onbewust deelgenoot van. In de rol van gebruiker, maar ook in de rol van maker. Hoe ben jij bezig met het onderwerp digitalisering? Ben jij je bewust van de kansen en uitdagingen die digitale technologie met zich meebrengt voor de samenleving. Wat kan jij doen om bij te dragen aan een inclusieve samenleving waarin iedereen mee kan komen? Hoe kijk jij naar de verantwoordelijkheid die jij te nemen hebt als mens, maar zeker ook als toekomstig professional en maker van technologische innovaties?  

Twan Huys gaat samen met jou én een speciale gast op zoek naar antwoorden.  

Let op: deze sessie is alleen voor studenten 

Door: Martijn J. Peltenburg (Projectmanager Digitale Economie, Gemeente Rotterdam) 

Hoelang duurt het nog voordat drones onderdeel uitmaken van het Rotterdamse straatbeeld? In deze sessie neemt Martijn Peltenburg je mee in het innovatieve drone-experiment: een vliegroute voor drones in het Rotterdam Maker District. Eén landingsplaats in het M4H gebied op het Future Mobility Park. De ander op de RDM Campus kade. Door het aanleggen van deze drone route (genaamd Galile) brengen we drones dichter naar de bewoonde wereld. Doel: gedoseerd ontdekken hoe drones sociaal met hun omgeving kunnen omgaan. 

Door: Huib Langbroek (Co-founder iamprogrez) 

Welkom in de wereld van games. Gaming maakt voor een deel van de samenleving een integraal onderdeel uit van het dagelijks leven. Los van de miljarden industrie zijn er in Nederland alleen al 7.6 miljoen mensen die dagelijks 60 minuten gamen. Voor het andere deel is gamewereld een ver van hun bed show. Zonde van de tijd! Maar is dat zo? Weten wij voldoende over het potentieel van gamers? Wanneer mensen gamen zijn zij bezig met het oplossen van complexe problemen en leren zijn skills die essentieel zijn in het bedrijfsleven. In deze sessie neemt Huib Langbroek je mee in de kracht van gamers en hoe gamers én werkgevers dit potentieel kunnen benutten. 

Door: Sunil Choenni (Lector, Hogeschool Rotterdam) 

Research and developments in the field of smart systems evolves in different directions, which are not necessarily divergent. In this presentation, we focus on the challenges that smart systems entail, especially those that are involved in the development of integrated AI and data intensive systems. We discuss the gap that exists between these systems and the real-world, as well as the consequences of this gap on citizens and society. We illustrate the consequences by means of contemporary smart systems (such as ChatGPT) and open-source software development initiatives. 

Door: Gabriella Obispa (docent Technology Ethics & Law, Hogeschool Rotterdam), Pieter van Boheemen (Programmamanager AI & Ethiek, Hogeschool Rotterdam) 

De verwachtingen rondom kunstmatige intelligentie (AI) zijn hooggespannen. Wie wil er niet een slimme en welvarende wereld? Ondertussen verandert de technologie onze samenleving fundamenteel. AI-systemen profileren, doen aanbevelingen, sturen besluitvorming en kunnen zelfs misleiden en manipuleren. Dat geeft AI-ontwikkelaars veel macht. In een democratische samenleving wordt macht altijd gecontroleerd, maar voldoet onze bestaande rechtsorde wel? Welke rechten heb jij nodig in een inclusieve, rechtvaardige en welvarende toekomst met AI? In deze workshop schrijven we samen AI de wetten voor. 

Ontwikkelingen rondom de digitale stad en de metaverse zijn in volle gang. Wat is de metaverse nou eigenlijk? Wat moeten we ermee? En wat kan het ons – de mens, maar ook de stad - bieden? Verschillende experts schijnen hun licht op deze vragen.  

Met: Harmen van Sprang (Urban futurist), Frederike Manders (Programmamanager Immersive Technology, Hogeschool Rotterdam), Paul Rutten (Lector Creative Industries, Hogeschool Rotterdam), Maarten Kasanmoerawi (Marketing & Innovatie, DESA World), Roland van der Heijden (Programmamanager Digitale Stad, Gemeente Rotterdam), Onno Prins (VR Lab, Hogeschool Rotterdam).  

Door: Jop de Koning (filosoof)

Wat kan ChatGPT wel en wat kan het niet? Wat mogen we verwachten van de nieuwe update naar GPT-4? In deze workshop zullen we langs de bekende AI’s gaan die nu veel worden gebruikt door het publiek. Zowel DALL-E voor AI kunst, maar de focus zal voornamelijk liggen op ChatGPT en de nieuwste versie van GPT, GPT-4.  

Na de uitleg gaan we samen ChatGPT gebruiken om deze AI beter te begrijpen en ook de limitatie van ChatGPT in te kunnen zien. Hierin wordt ook aandacht geschonken aan prompt-engineering. 

Voor en na de sessie ‘Digitale Inclusie op z’n Rotterdams’ kan je aanschuiven aan de Tafel van de Stad. De Tafel van de Stad verbindt de fysieke en digitale wereld met elkaar. Het is een fysieke interactieve tafel die ‘vragers en aanbieders’ samenbrengt. Het interactieve werkblad reageert op de gesprekken die gevoerd worden en maakt visueel waar vraag en aanbod rondom digitale inclusie elkaar – al dan niet - vinden. Praat jij mee? 

Opmerking: De Tafel van de Stad vind je in de foyer van Bibliotheek Rotterdam. Aanmelden is niet nodig. Je bent vrij om even langs te lopen.  

In de foyer van het Bibliotheek Theater vind je verschillende initiatieven die zich inzetten voor een samenleving waarin iedereen mee kan komen. Laat je informeren over het Rotterdamse aanbod om (digitaal) vaardig(er) te worden of ervaar zelf hoe het is om in het dagelijks leven beperkt te worden door digitale toepassingen.

 Wie vind je op het Digitale Inclusie plein: 

- Stichting Lezen & Schrijven: neem deel aan het vaardigheden spel (Escape Koffer) en ervaar hoe het is om moeite te hebben met lezen en schrijven;

- Het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO): voor iedereen met een vraag over de digitale overheid;

- Bibliotheek Rotterdam: passend onderwijs en ondersteuning op digitaal gebied;

- Digihandig app: wordt digitaal handiger met je smartphone;

- TaalTeam Rotterdam: ondersteuning op het gebied van taalvaardigheid;

- Tafel van de Stad: een fysieke interactieve tafel die ‘vragers en aanbieders’ rondom het bevorderen van digitale inclusie samenbrengt.

 Aanmelden is niet nodig, je bent vrij om even langs te lopen.

Door: Arjan Meurs (Hoofd Team Digitale Inclusie) 

Rotterdam heeft de ambitie om in 2025 digitale voorbeeldstad te zijn. Een stad waarin iedereen mee kan doen. Een (digitale) wereld waarin Rotterdammers zich veilig voelen en die Rotterdammers niet uitsluit door middel van technologieën zoals AI (en AI juist inzet om Rotterdammers te betrekken). Maar daar zijn we nog lang niet.  

Als we willen dat iedereen mee kan doen in de digitale wereld, houdt dat in dat iedereen beschikt over internettoegang, een apparaat met de benodigde functionaliteit en de vaardigheden voor de digitale wereld. Ook houdt het in dat de digitale wereld voldoet aan de waarden en rechten van de Rotterdammer.  

Een flinke opgave. Tijdens deze sessie deelt Arjan Meurs het programmaplan ‘Digitale Inclusie’ en vertelt hij hoe de stad deze complexe uitdaging aangaat komende jaren. 

Door: Jasper Schelling (Hogeschooldocent, Hogeschool Rotterdam) 

Vanaf juli 2025 gaat de European Accessibility Act van kracht. Deze wet heeft tot doel het dagelijks leven van Europeanen met een beperking te verbeteren door digitale producten en diensten toegankelijker te maken. Wat vraagt dit van organisaties? Hoe kunnen zij hun digitale platforms voor die tijd toegankelijk maken en wat zijn de eisen en uitdagingen waar we nu voor staan? Hoe maken we de stap van toegankelijkheid als vinkje, naar een inclusieve ontwerphouding voor ontwerpers? Tijdens deze sessie gaat Jasper Schelling in gesprek met een aantal panelleden om antwoorden te vinden op deze vragen. 

Door: Hetsen & Visschers (trainings- en acteursbureau) 

• Ruim 2 miljoen Nederlanders beschikt niet over de vaardigheden om mee te kunnen komen in de digitale samenleving; 
• Bijna 4% heeft (nog) geen internettoegang thuis;  
• 17% heeft geen toegang tot een digitaal apparaat omdat ze het niet kunnen betalen; 
• 4 miljoen mensen hebben moeite om hun overheidszaken online te regelen. 

Hoe bewust zijn we ons van deze cijfers bij het maken van beleid? Bij het ontwerpen en ontwikkelingen van innovatieve, digitale oplossingen? Digitale innovatie vraagt om bewustwording van de toenemende sociale kloof die ontstaat als we deze cijfers links laten liggen. Tijdens het interactieve regietheater wordt deelnemers een spiegel voorgehouden. De voorstelling zet aan tot denken, nodigt uit tot discussie en maakt knelpunten zichtbaar. Als deelnemer word je actief betrokken bij het aandragen van oplossingen en ander gedrag. Actie en reactie! Deelnemers ervaren interactief theater als informatief en zeer onderhoudend. 

Deze voorstelling wordt mede mogelijk gemaakt door: Bibliotheek Rotterdam, Stichting Lezen & Schrijven, Gemeente Rotterdam (afdeling Digitale Inclusie) 

Door: Lotte Willemsen (Lector Hogeschool Rotterdam) 

Therapie volgen bij een virtuele coach, een concert bijwonen van een overleden artiest die via een hologram het publiek toezingt en geïnspireerd raken door een post van een virtuele influencer die met AI is gegenereerd. In dit digitale tijdperk hebben we steeds vaker te maken met synthetische media: media die gemaakt of gemodificeerd zijn met kunstmatige intelligentie. Deze ontwikkeling komt met vragen over kansen en uitdagingen. Zijn we voldoende voorbereid op de komst van synthetische media? In deze interactieve sessie over media- en datawijsheid brengen we makers, docenten, studenten en onderzoekers bij elkaar om hier met elkaar over in gesprek te gaan.