Projectbeschrijving
Vanaf het begin van de Corona crisis werd duidelijk dat de omstandigheden waaronder mensen overlijden en afscheid moeten nemen tegengesteld zijn aan de maatschappelijke opvattingen over een goed sterfbed. Juist bij overlijden zijn nabijheid, een knuffel, een hand vasthouden en samen de laatste zorg verlenen belangrijk. De maatregelen van ‘social distancing’ hebben tot gevolg dat ook in de stervensfase afstand gehouden moet worden; hooguit 1 of 2 naasten zijn aanwezig en in geval van Corona ingepakt in beschermende kleding. Voor zorgverleners zijn de werkomstandigheden lichamelijk en psychisch zwaar. Het is bekend dat dergelijke omstandigheden voor nabestaanden en zorgverleners verhoogd risico op klachten met zich meebrengen. Door te leren wat de gevolgen zijn van de huidige aanpak kunnen in de toekomst eventuele negatieve gevolgen worden beperkt.
In opdracht van Stichting PALZON is een landelijke projectgroep opgericht onder leiding van professor Dr. Agnes van der Heide, hoogleraar Beslissingen en Zorg rond het Levenseinde aan het Erasmus MC. In deze projectgroep werken onderzoekers uit Rotterdam, Amsterdam en Utrecht met elkaar aan onderzoek naar de ervaringen van nabestaanden en zorgverleners met levenseindezorg tijdens de pandemie. Het betreft niet alleen mensen die zijn overleden aan de gevolgen van het virus, maar ook door andere doodsoorzaken. Ook voor hen gelden de afstandsmaatregelen. Middels een open online vragenlijst kunnen nabestaanden en zorgverleners, zoals verpleegkundigen, artsen, fysiotherapeuten en vrijwilligers, hun ervaringen delen. Wanneer deelnemers toestemming geven kunnen ze worden uitgenodigd voor een aanvullend interview en krijgen ze nog twee vervolgvragenlijsten die mede op basis van de interviews wordt opgesteld. Bij nieuwe meetmomenten kunnen ook nabestaanden en zorgverleners instromen die na de eerste golf te maken kregen met overlijdens in een periode van beperkende maatregelen. Zo brengen we in kaart wat lange termijn gevolgen zijn van eerste ervaringen en hoe zich dat verhoudt tot ervaringen uit de tweede (en eventueel latere) golf.
Verbinding met het onderwijs
Studenten van de minor arbeid, gezondheid en welzijn doen onderzoek in de uitvaartbranche. Deze branche heeft ook nadrukkelijk te maken met verschillende aspecten van de coronacrisis, varierend van onzekerheid over besmettingsrisico bij het verzorgen van de overledene tot het betekenisvol organiseren van zeer kleinschalige uitvaarten. De studenten onderzoeken de ervaringen van en gevolgen voor betrokken medewerkers.
Een student van de master Toegepaste Psychologie (NCOI) zoomt specifiek in op de ervaringen van verzorgenden in een verpleeghuis. Slechts weinig verzorgenden bleken de vragenlijsten te hebben ingevuld, waardoor het risico bestond dat hun perspectief en ervaringen buiten beeld zouden blijven. In dit onderzoek wordt nadrukkelijk ingezoomd op hun ervaringen en wordt tevens gekeken naar manieren waarop zij goed ondersteund kunnen worden.
Beide studentenprojecten lopen parallel aan Co-Live.